TEZ İÇERİĞİNİN DÜZENLENMESİ
Her tez dört ana bölümden oluşur (EK 1).
Ön sayfalar/Özel sayfalar
Tez metni
Kaynaklar dizini
Ekler
Her bölüme ilişkin sayfa düzeni örnekleri kılavuzun sonunda ayrı ekler şeklinde verilmiştir.
Kapak düzeni Şekil 1’de gösterildiği gibidir. Dış kapak ile iç kapak sayfası arasında ve dış kapağın arka sayfası ile tezin son sayfası arasında bir boş sayfa bırakılmalıdır.
İç kapak sayfasının içeriği ve sayfa düzeni, tümüyle dış kapağın aynı olmalıdır ; yalnız, bu sayfada danışman (varsa ortak danışman) öğretim üyesinin adı da bulunur. Bu sayfa ana metinde kullanılan kağıt üzerine yazılmalıdır. İç kapağın sayfa numarası, “ii” olarak düşülmeli; ancak numara iç kapak üzerine basılmamalıdır.
Bu sayfanın düzeni özet sayfası ile aynı olmalı, “iii” olarak numaralandırılmalıdır. Teşekkür sayfasında, tez çalışmasında ve tezin hazırlanmasında doğrudan katkısı bulunan kişiler ile, doğrudan ilgili olmadığı halde, olağan görevi dışında katkıda bulunan kişi ve kuruluşlara teşekkür edilmelidir.
Tez çalışması, bir proje kapsamında veya bir kuruluşun desteği ile gerçekleştirilmiş ise; projenin ve ilgili kuruluşun adı da bu bölümde belirtilmelidir.
Teşekkür bölümü, olabildiğince kısa ve öz olarak yazılmalı ve bir sayfayı aşmamalıdır. (EK 3).
ÖZET VE İNGİLİZCE ÖZET (ABSTRACT)
Tezin bir sayfayı geçmeyen özeti (sayfa iv) ve İngilizce çevirisi (sayfa v.) teşekkür sayfasından hemen sonra yer almalı; ve roma rakamları ile numaralandırılmalıdır. EK 4 ve EK 5’te bu bölümlerin yazımına örnek verilmiştir.
ÖZET başlığı, tümüyle büyük harflerle; sayfanın üst kenarından 3 cm aşağıya ortalanarak yazılmalıdır. Başlıktan sonra 1 satır boşluk bırakılmalıdır. İlk satır, paragraf başı yapılmaksızın, sol kenar boşluğu hizasından başlamalıdır.
Bu sayfada, önce, tez sahibinin adı, tezin başlığı, hangi programda ne tezi olarak yapıldığı ve Ankara, yılı ibareleri koyu (bold) harflerle yazılmalı, ardından paragraf başı yapmadan, özet metni başlamalıdır. Özette, tez çalışmasının amacı, kapsamı, kullanılan yöntem(ler) ve varılan sonuç(lar), açık ve öz olarak belirtilmeli, ancak, “Amaç”, “Yöntem”, “Sonuç” gibi alt başlıklar kullanılmamalıdır.
İngilizce Özet (ABSTRACT) sayfasının içeriği ve sayfa düzeni tümüyle özet sayfasının aynı olmalıdır.
Özet ve Abstract sayfasında ayrıca, tez metni ile ilgili en fazla 5 anahtar kelime (keywords) Türkçe ve İngilizce olarak verilmelidir. Anahtar kelimeler özet (abstract) metninden sonra bir satır atlanarak yazılmalıdır. Anahtar kelimelerin, çalışmayla ilgili ancak, başlıkta yer almayan kelimelerden seçilmesi daha uygundur. Anahtar kelimeler Medical Subject Headings (MeSH)’e de uygun olmalıdır.
Anahtar kelimelerden sonra, eğer varsa, tezin yapımında desteği olan kuruluşların adları ve proje numaraları bulunmalıdır. Abstract sayfası yukarıda belirtilen formata uygun olarak bir sayfayı kesinlikle aşmamalıdır.
EK 6’daki örneğe uygun olarak hazırlanmalıdır.
Özet sayfasından başlayarak tüm özel sayfalar, tez metninin içerdiği tüm bölüm ve alt bölüm başlıkları, ek açıklamalar, Kaynaklar ve Ekler, İçindekiler dizininde eksiksiz olarak gösterilmelidir. Tezde kullanılan her bir başlık, içindekiler dizininde hiç bir değişiklik yapılmaksızın, yer almalıdır.
İçindekiler dizininde her başlığın hizasına, sadece o başlığın yer aldığı ilk sayfanın numarası yazılmalıdır. “İÇİNDEKİLER” başlığı, tümüyle büyük harflerle sayfa üst kenarından 3 cm aşağıya ve ortalanarak yazılmalıdır.
Tezden ayrı sunulmuş olmasına karşın EKLER de, İçindekiler dizininin sonunda yer almalı, ancak bunlara ait sayfa numaraları dizinde gösterilmemelidir.
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ
EK 7’deki örneğe uygun olarak “SİMGELER VE KISALTMALAR” başlığı büyük harflerle, sayfa üst kenarından 3 cm aşağıya ve ortalanarak yazılmalıdır. Dizinde simge ve kısatmalar alfabetik sırada verilmelidir.
Şekiller dizini, EK 8’deki örneğe uygun olarak hazırlanmalıdır. “ŞEKİLLER” başlığı, büyük harflerle sayfa üst kenarından 3 cm aşağıya ve ortalanarak yazılmalıdır.
Şekiller dizinindeki şekil altı açıklamaları, tez metni içindeki şekil altı açıklamasının tümüyle aynı olmalıdır. Ancak, açıklamanın başlık kısmı dışında kalan p değerleri ve diğer bilgilerin yazılması gerekmez.
EK 9’daki örneğe uygun olmalıdır. “TABLOLAR” başlığı, büyük harflerle sayfa üst kenarından 3 cm aşağıya ve ortalanarak yazılmalıdır. Tablolar dizinindeki açıklamalar, tez metni içindeki tablo açıklamalarıyla tümüyle aynı olmalıdır. Ancak, şekiller dizininde olduğu gibi, p değerleri ve diğer bilgilerin yazılması gerekmez.
Bu bölümde çalışmanın amacı, hipotezi ve kapsamı gibi, okuyucuyu yönlendirici nitelikte bilgiler bulunur. Giriş bölümünde ikinci ve üçüncü dereceden altbaşlıklar bulunabilir.
Burada tez konusunda önceden var olan literatür bilgileri, yapılan çalışma bağlamında gözden geçirilir. Konuya ilişkin sorunlar saptanır, varolan çözüm önerileri giriş bölümünde belirtilen amaç, kapsam ve hipotezler doğrultusunda değerlendirilir. Olası hipotezlerden hangilerinin bu tez kapsamında test edileceği anlatılır. Literatür bilgileri derlenerek amaçlar ve kullanılacak yöntem arasında sebep-sonuç ilişkileri kurulur.
GEREÇ VE YÖNTEM (BİREYLER VE YÖNTEM)
Giriş ve Genel Bilgiler bölümlerinde oluşturulan hipotezlerin nasıl test edildiği bu bölümde ayrıntılı olarak anlatılır. Kullanılan laboratuvar ve gözlem teknikleri, anketler ve diğer ölçüm şekilleri tarif edilir. Veri elde etme biçimleri ve deney grupları tanımlanır. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinin nasıl yapıldığı belirtilir.
Tüm tezlerde, insan deneklerin kullanıldığı durumda Klinik ve İlaç Araştırmaları Yerel Etik Kurulu’nun, hayvan deneylerinin yapıldığı durumlarda da Tıp Fakültesi Deney Hayvanları Etik Kurulu’nun onayının alınması gereklidir. Bu bölümde etik kurul onay tarihi ve numarasının yazılması zorunludur.
Bu bölümde bir önceki bölümde tarif edilen yöntemlerle elde edilen veriler belli bir mantıksal-analitik bütünlük ve akış içinde sunulur. Verilerin uygun istatistiksel yöntemlerle analiz edilmesi gereklidir. Yazarın, verileri daha anlaşılır hale getirmek için tablo, grafik, vb. yapması beklenir. Gerekirse şekil, fotoğraf ve benzeri görüntüler kullanılır.
Bulgular, Giriş ve Genel Bilgiler bölümlerinde verilen çerçeve içinde tartışılır. Bu bölümde çalışmanın bilime nasıl bir katkıda bulunduğu mutlaka belirtilmeli, özgün kısımları vurgulanmalıdır. Test edilen hipotezlerin kabul ya da red edilip edilmedikleri ve amaçlara ne ölçüde varıldığı yazılmalıdır. Tartışmada, daha çok, Giriş ve Genel Bilgiler’de sözedilen hipotezlerin tez çalışması ile elde edilen bulgularla ne ölçüde desteklendiği hususu üzerinde durulmalıdır. Bu bağlamda, spekülatif yorumlardan olabildiğince kaçınılmalıdır.
Bu bölümde, tez çalışmasından elde edilen sonuçlar, olabildiğince genel fakat açık-seçik ve öz olarak yazılmalıdır. Gerektiğinde, sonuçlar madde madde yazılabilir.
Tez çalışmasını yapan kişinin, kendinden sonra aynı konuda ya da ilgili konularda çalışacak kişilere veya başka kurum ve ilgililere iletmek istediği öneriler varsa, bunlar öneriler başlığı altında yazılabilir. Sonuçlar ve öneriler birarada da işlenebilir.
Yukarıda ana hatlarıyla verilen tez bölümleri, çalışmanın türüne, yazarın üslubuna ve bazı özel ölçülere göre ufak tefek değişiklikler gösterebilir.
“KAYNAKLAR” başlığı, büyük harflerle, sayfa üst kenarından 3 cm aşağıya ve ortalanarak yazılmalıdır.
Kaynakların gösterilmesi ve Kaynaklar dizini yazım planı tezin yapıldığı anabilim dalı ile ilgili uluslararası dergilerden birinin kaynaklar formatına uygun olmalı ve her kaynağın yazar adı, başlığı, kitap ya da dergi adı, sayfası ve basım yılı belirtilmelidir. Hangi format benimsenirse benimsensin, kaynakların tümü (kitap, dergi makalesi, vb.) aynı formatta yazılmalıdır. Ancak, kaynak yazımında yabancı dilden bağlaç ve kısaltmalar (and, in, et, und, et al., gibi) kullanılmamalı ve mutlaka sıra numarası verilmelidir. Her kaynak ayrı bir paragraf olacak şekilde yazılmalı ve paragraf aralarında 6 punto boşluk bırakılmalıdır.
DİĞER KAYNAKLAR (Şekil 1a)
Gazete makalelerinin kaynak gösterilmesi durumunda, gazete adının yanısıra, yayımlandığı gün, ay ve yıl ile sayfa ve sütun numaraları da belirtilmelidir.
Yayınlanmamış tezlerin kaynak gösterilmesi kitap örneğinde olduğu gibidir, ancak yayınevi yerine hangi üniversitede ne tezi olarak yapıldığı yazılmalıdır.
Tezin ana bölümleri içinde yer almaları halinde konuyu dağıtıcı, okumada sürekliliği engelleyen nitelikte ve dipnot olarak verilemeyecek kadar uzun olan açıklamalar bu bölümde verilmelidir. Bu bölümde yer alacak her bir açıklama için uygun bir “başlık” seçilmeli ve bunlar, sunuş sırasına göre EK 1, EK 2, EK 3, ... şeklinde adlandırılmalıdır.
Metin içinde ek’lere yapılan göndermeler (Bkz. EK ..) şeklinde olmalıdır.
Her bir ek bölümü, sayfa başı yapılarak başlamalı ve sayfa numaraları, bir önceki bölümün sayfa numaralarını izlemelidir. Ekler, “İÇİNDEKİLER” dizininde sırasıyla ve eksiksiz olarak verilmeli, ancak sayfa numaraları gösterilmemelidir.
DİĞER EKLER (Bilgisayar Disketi, CD-ROM, Video Kaset vb.)
Araştırma ile ilgili olarak boyutları, nitelikleri ve/veya kapsamları nedeni ile tez ile birlikte sunulamayacak materyel tezden ayrı olarak “EKLER” başlığı altında ve ayrı bir kapak veya uygun bir zarf ya da kutu içerisinde verilmelidir. Bunların üst kapak ve sayfa düzeni tümüyle tez kapağıyla aynı olmalıdır.
En az 70 en çok 100 gram birinci hamur beyaz kağıt kullanılmalıdır. Kağıt standart A4 (21 cm x 29.7 cm) boyutlarında olmalıdır.
Kapak, iyi kalite beyaz bristol kartondan yapılmalı, tez metni, özel sayfalar ve ekleriyle birlikte uygun şekilde yapıştırılarak tek bir cilt haline getirilmelidir. Standart büyüklük dışında kalan basılı ve diğer (video kaset, vb..) materyel ayrı bir ek halinde uygun zarf/kutu(lar) içinde teslim edilmelidir.
Tezler, bilgisayar kullanarak, lazer ya da lazer kalitesinde çıktı veren yazıcı ile kağıdın yalnızca bir yüzüne basılmalıdır. Bu kılavuzda yer alan terimler ve tanımlamalar (satır aralığı, punto vb..) gelişmiş kelime işlem programları (MS Word®, WordPerfect® gibi)’nda varolan fonksiyonlar dikkate alınarak seçilmiştir. Bu nedenle tez yazımında böyle paket programların kullanılması tavsiye edilir.
Kullanılacak harf karakteri, el yazısı benzeri ya da çok süslü olmamak kaydıyla herhangi bir kitap karakteri olabilir; yalnız, ana metnin harf büyüklüğü 12 punto, dipnotlar 10 punto olmalıdır. Tek sayfaya sığdırılan tablo ve şekillerde daha küçük karakterler kullanılabilir. Alt ve üst indisler metin harf büyüklüğünden daha küçük olmalıdır.
Yazımda noktalama işaretlerinden sonra bir boşluk bırakılmalıdır. Noktalama işaretlerinden önce boşluk bırakılmamalıdır.
Her sayfanın sol kenarında 4 cm, alt ve üst kenarlarında 3 cm; sağ kenarında ise 2.5 cm boşluk bulunmalıdır. Belirlenen metin bloğu çerçevesi dışına taşılmamalıdır (Şekil 2). Yazım düzenini korumak amacı ile tüm satırlar aynı hizada bloklanmalıdır.
Sayfa numaraları, kelime işlem programlarının sunduğu olanaklar kullanılarak konulmalı; iç kapak dışında tüm sayfalar numaralandırılmalıdır. Teşekkür, Özet, İngilizce Özet, İçindekiler, Simgeler ve Kısaltmalar,
Şekiller ve Tablolar dizinleri gibi tez ön sayfaları “i, ii, iii, iv, v ...” şeklinde küçük harf roma rakamları ile; giriş bölümü ile başlayan diğer sayfalar ise “1, 2, 3, 4, 5, ...” şeklinde numaralandırılmalıdır. Sayfa numaraları sayfanın yukarı kısmına, ortada ya da metin bloğunun sağ kenar hizasında olacak şekilde konulmalıdır, önünde ve arkasında parantez, çizgi gibi işaretler konulmamalıdır.
Ana metinde satır araları 1.5 satır olmalıdır. Şekil altı yazıları ve tabloların açıklamaları ile alıntılar ve kaynaklar dizininin yazımında da aynı aralık kullanılmalıdır. Dipnot metinlerinde satır aralığı 1 satır olmalıdır.
Paragraflar arasında da satır aralığı 1.5 satır olmalı ancak, her yeni paragraf 1.25 cm içeriden başlamalıdır.
Birinci dereceden bölüm başlıkları, Teşekkür, Özet, İngilizce Özet, tüm Dizinler ve Kaynaklar için sayfa başı yapılmalıdır. İkinci ve üçüncü dereceden başlıklardan önce 12 punto boşluk bırakılmalıdır, ayrıca, üçüncü dereceden başlıklar 1.25 cm. içeriden başlatılmalıdır.
Ana metinle şekil, tablo ve formüller arasında önce ve sonrasında olmak üzere birer satır boşluk bırakılmalıdır. Şekil ve şekil alt yazısı ile tablo ve tablo üst yazısı arasında da 6 punto’luk bir boşluk olmalıdır.
Tezin bölüm ve alt bölümlerinin belirlenmesinde gereksiz ayrıntıya inilmemeli, mantıksal bir bütünlük izlenmelidir. Bölüm başlıkları metin ile aynı büyüklükte olmalıdır. Birinci derecede bölüm başlıkları büyük harf, ikinci ve üçüncü derece başlıklar ise her kelimenin ilk harfi büyük, diğerleri küçük harf olacak şekilde yazılmalıdır. İkinci ve üçüncü derecede başlıklarda yer alan “ve, veya, ile” gibi bağlaçlar küçük harfle yazılmalıdır. Tüm bölüm başlıkları koyu (bold) olmalıdır. Bölüm ve alt bölüm başlıkları, EK 1’de gösterildiği biçimde numaralandırılmalıdır.
Normal olarak, üçüncü dereceden daha ileri alt bölüm başlığı kullanılmamalıdır. Ancak, bazı durumlarda daha ileri derecede alt bölüm başlığının kullanılması gerekirse, bunların ikinci ve üçüncü derece başlık kurallarına uygun olarak, fakat numaralandırılmadan ve içindekiler dizininde gösterilmeden yapılması kabul edilebilir.
Tezler, Tez İçeriğinin Düzenlenmesi bölümünde verilen plana uygun olmalıdır.
Tez dili açık, yalın ve bilimsel metne uygun olmalıdır. Anlatım, kısa ve öz cümlelerle yapılmalı, birinci şahıs ağzından olmamalıdır. Metinde geçen kimyasal madde isimleri ve terimler Türkçe yazılmalıdır. Zorunlu olarak yabancı dilden yazılması gerekli kelimeler italik olarak yazılmalıdır. Fenilbutazon, tirozin, oksidasyon, karotis arteri ... bu sonuçlar daha önce Cannon’un öne sürdüğü activation en masse teorisine uymamaktadır.
Tezde, standart kısaltmalar dışındaki kısaltmalar ancak çok gerekli oldukları durumlarda yapılmalıdır. Çok kullanılan, birden fazla sözcükten oluşan terimler için baş harfleri kullanarak kısaltma yapılabilir. Bu durumda yapılan kısaltma ilk geçtiği yerde parantez içerisinde, yalnızca bir kez açıklanmalıdır.
Obstrüktif uyku apnesi sendromu (OUAS)
Kısaltmalar ve simgeler (Örn., a, b, t, D, AKŞ) “Simgeler ve Kısaltmalar” dizininde ayrıca verilmelidir (EK 8).
Ölçü birimleri metrik sistem ve uluslararası ünite sistemine uygun kısaltmalarla verilmelidir. Birimlere ilişkin kısaltmaların sonuna nokta konulmamalıdır.
Birden fazla sözcüğün baş harfleri kullanılarak yapılan kısaltmalarda araya nokta konulmamalıdır (TÜBİTAK, OUAS, AKŞ gibi). Kısaltmalar, terimlerin Türkçelerine göre yapılmalıdır ancak yerleşik yabancı dilden kısaltmalar oldukları gibi alınabilirler (AIDS, WHO, NATO gibi). Anatomik terimlerin kısaltmaları referans olarak alınmalıdır.
Örn., Bkz., vb., gibi terim olmayan kısaltmaların sonuna nokta konulmalıdır.
Tez içinde atıfta bulunulan her kaynak, Kaynaklar dizininde mutlaka bulunmalıdır. Kaynakların gösterilmesi, Kaynaklar dizininin yazılması ve numaralandırılması tezin yapıldığı anabilim dalında uluslararası kataloglarda kabul görmüş bir bilimsel derginin yazım kurallarına uygun olabilir.
Aşağıda verilen örneklerden birine uygun olmalıdır:
Endotelinlerin çeşitli hipoksi ve/veya iskemi durumlarında salıverildikleri gösterilmiştir (64).
Miller ve Seals (47) ve Harvey (24), açıklanamayan bakteriyel enfeksiyonları olan çocukların % 26’sında ...
Eğer birden çok kaynağa atıf varsa: (1, 5, 12-16) şeklinde olmalıdır. Burada “12-16”, 12. kaynaktan 16. kaynağa kadar olan 5 yayını kapsamaktadır.
Kaynak numaraları parantez içinde ya da üst indis şeklinde yerleştirilebilir.
ii. HARVARD SİSTEMİYLE BELİRTME
Endotelinlerin çeşitli hipoksi ve/veya iskemi durumlarında salıverildikleri gösterilmiştir (Masaki, 1995).
Eğer birden çok kaynağa atıf yapılıyorsa: (Aytan, 1978; İlhan ve ark., 1986; Aksoy, 1995) DİKKAT! Tarih sırası eskiden yeniye doğru olmalıdır. Masaki (1995)’ye göre, endotelinler çeşitli hipoksi ve/veya iskemi durumlarında salıverilirler .
Aynı yazarın değişik yıllardaki yayınları aynı anda kaynak olarak gösteriliyorsa: Ünal (1972a; 1972b; 1975; 1978; 1981)’a göre bu fark anlamsızdır. Burada yıldan sonra gelen “a” ve “b” aynı yıl yapılmış farklı yayınları göstermektedir. DİKKAT! Kaynak gösterme, bir yazara atıf biçiminde ise, ismin sonuna gelen takılar yayın yılına göre değil yazar soyadına göre yapılmalıdır.
KAYNAK GÖSTERİRKEN UYULMASI GEREKLİ DİĞER KURALLAR
Kaynaklar alfabetik ya da metinde geçtikleri sıraya göre dizilebilir.
Bir başka yayın içindeki kaynağa atıf yapılıyorsa, sadece atıf yapılan yayın kaynak olarak gösterilir, esas kaynak ismen belirtilir:
... Barman ve ark. (1994)’nın belirttiğine göre Reis ve ark. sempatoinhibitör nöronların kaudal ventrolateral medullada olduğunu bildirmiştir. İki yazarlı eserler kaynak gösterildiğinde, yazar soyadları arasına “ve” sözcüğü konulmalıdır: Goodman ve Gilman (1985)
İkiden fazla yazarlı eser kaynak gösterildiğinde, ilk yazarın soyadından sonra “ve arkadaşları” anlamına gelen “ve ark.” kısaltması kullanılır: Merahi ve ark.
Sözlü görüşme ve kişisel yazışmalar kaynak olarak gösteriliyor ise, görüşme/yazışma yapılan kişi veya kişilerin isimlerinin baş harfleri ve soyadları büyük harflerle yazılarak görüşme ve/veya yazışma olduğu belirtilir. Sözkonusu kişiye ait diğer ayrıntılar (adres, unvan, vb.) eğer gerekiyorsa dipnot olarak verilmelidir. Sözlü görüşmeler veya kişisel yazışmalar, ayrıca yayınlanmadıkları taktirde, Kaynaklar dizinine konulmaz:
(N. AYTAN, sözlü görüşme)1
(Ö. ARAN, yazılı görüşme)2
Bir başka yayından alınan şekil ve tablolarda, şekil veya tablo açıklamasından sonra, kısa çizgiyi takiben yazarlarının adları belirtilir ve “den” ya da “dan” takıları eklenir. Mutlaka, metin içinde kullanılan kaynak belirtme usulüne uygun olarak kaynak belirtilmelidir:
Şekil 4.4 Uyku-uyanıklık dönemlerinin EEG görüntüleri-Nosjean ve ark. (45)’ndan alınmıştır.
Şekil 4.4 Uyku-uyanıklık dönemlerinin EEG görüntüleri. Nosjean ve ark. (1987)’ndan alınmıştır.
Şekil ve tablolara yapılacak göndermelerde, gönderilen şekil veya tablolar, aynı ya da daha sonraki sayfalarda yer alıyorsa, gönderme aşağıdaki örneklerden birine uygun olarak yapılmalıdır:
Eksersiz öncesinde EMG alınmıştır (Şekil 2.7).
Temporal kas’a ait EMG sonuçları (Şekil 2.7), ilaç aldıktan ...
EMG sonuçları Şekil 2.7’de gösterilmiştir.
Veriler istatistiksel olarak değerlendirilmiştir (Tablo 4.3).
Değerlendirme sonuçları Tablo 4.3’de gösterilmiştir.
Değerlendirme sonuçlarına göre (Tablo 4.3), kontrol grubu..
Daha önceki sayfalarda yer alan ve daha önce değinilmiş şekil ve tablolara yeniden gönderme yapılıyorsa, gönderme parantez içinde ve “bakınız” anlamına gelen “Bkz.” kısaltması kullanılarak yapılmalıdır:
(Bkz. Şekil 1.3)
(Bkz. Tablo 2.2)
İki kısa çizgi (birleştirme çizgisi) arasında verilebilir: ...
PCR yönteminin geliştirilmesinde üniversite dışı araştırma kurumlarının oynadığı rol -Kary Mullis bu yöntemi bulduğunda Cetus firmasında çalışmaktaydı- gözönüne alındığında...
Tez içinde, bir başka kaynaktan alınmış birden fazla cümle içeren bir bölüm, aynen aktarılmak isteniyorsa, ana metnin son satırından itibaren bir satır atlandıktan sonra, satır başı yapılarak, ayrı bir paragraf halinde, tırnak (“ “) içerisinde ve italik harflerle yazılmalıdır. Metin ana metinden her iki taraftan 1.25 cm içeri geçecek şekilde bloklanmalıdır. Alıntıdan sonra ana metine geçerken yine bir satır atlanmalıdır.
Tezin herhangi bir sayfasında, metin içinde olması halinde konuyu dağıtacak ve okurken sürekliliği bozacak nitelikteki açıklamalar, kısa ve öz şekilde -birkaç satırı geçmemek koşulu ile- aynı sayfanın altına dipnot olarak verilebilir. Dipnotlar soldan sağa sayfanın ortasına kadar çizilen sürekli bir çizgi ile ayrılmalıdır. Çizgi ile ana metin arasında 1 satır atlanmalıdır. Dipnot çizgisi ile dipnot metni arasında 6 punto boşluk bırakılmalı, metin 1 satır aralığı kullanılarak yazılmalı ve harf büyüklüğü 10 punto olmalıdır (Şekil 3). Dipnotlar aynı sayfada birden çok ise, sayfadaki belirtme sırasına göre ve her sayfada birden başlanarak numaralandırılmalıdır. Dipnot numaraları kaynak gösterme sistemi ile karışmayacak şekilde üst indis ya da parantez içinde üst indis olarak konabilir. Ard arda yazılan iki dipnot, 6 punto boşluk kullanılarak ayrılmalıdır. Dipnotları yazarken, sayfanın alt kenarında bırakılması gereken 3 cm’lik boşluğa taşılmamalıdır.
Hazırlanacak şekiller (grafik, diyagram, fotoğraf, vb.) yazı ile anlatımda güçlük çekilen; yapılan işi, anlatılmaya çalışılan düşünceyi veya elde edilen verileri daha etkili olarak aktarabilecek nitelikte olmalı, gereksiz şekillerden kaçınılmalıdır.
Şekiller üzerinde yer alacak tüm çizgi, işaret, sembol, rakam ve yazılarda, bilgisayar yazıcısı, daktilo, rapido ya da Letraset çıkartma türü bir araç kullanılmalıdır. Bu tür çizgi, işaret, sembol rakam ve yazılar, çıplak gözle kolayca seçilebilir ve okunabilir büyüklükte olmalıdır.
Tez sayfası üzerine yapıştırılacak fotoğraflar, tez sayfaları arasında olabilecek kabarıklığı önlemek amacı ile ince fotoğraf kağıdı üzerine basılmalıdır. Bunlar için yüksek kaliteli bilgisayar çıktısı veya renkli fotokopi tercih edilir.
Şekiller, tez metni içerisinde, ilk değinildikleri sayfada ya da hemen sonraki sayfada yer almalıdır.
Birbirleri ile ilgili çok sayıda tablo veya şekil aynı sayfa üzerinde yer alabilir. Şekil ve tablolar ile açıklamaları sayfa kenarında bırakılması gereken boşluklara taşmayacak şekilde, sayfa içerisinde düzenli bir biçimde yerleştirilmelidir. Bunlara ilişkin örnekler Şekil 4 ve Şekil 5’te verilmiştir.
Bir şekilde birden fazla öge bulunabilir. Bu durumda, her bir öge sırayla A, B, C, D, ... şeklinde simgelenerek tümüne tek bir şekil numarası verilir. Açıklamalarda herbir öge ayrı ayrı tanımlanmalıdır:
Şekil 2.3. Hastalığın tipik seyrini gösteren aşamalar: A) Cilt lezyonları; B) Ağız içi veziküller; C) Ağız içindeki ülserasyonlar
Bireylerin kimliğini belli edecek tarzda fotoğraf konulmamalıdır. Hasta ya da deneklerin fotoğraflarında gözler kimliği belli etmeyecek şekilde bantlanmalıdır. Özel durumlarda, teze konulacak gözleri bantlı olmayan fotoğrafların yayınlanması için fotoğrafı çekilen kişiden izin alındığına ilişkin ibare bulunmalıdır.
Şekillerin sayfa içine yerleştirilmesinde, sayfa kenarlarında bırakılması gereken boşluklara kesinlikle taşılmamalıdır (Şekil 4). Bu boşluklara taşacak şekiller ya küçültülmeli ya da “ekte” sunulmalıdır. Tez metni içerisinde katlanmış şekil veya tablo olmamalıdır.
Bir sayfadan daha büyük olan tablolar, tez metni içinde bulunmak zorunda ise bir sayfa boyutlarında (uygun bir yerden) bölünmelidir. Tablonun devamı bir sonraki sayfada aynı tablo numarası ile ve aynı başlıkla verilmeli ancak tablo numarasından sonra “Devam” ibaresi yazılmalıdır. Metinde, geçen formüller ayrı paragraf halinde yazılmalı, önce ve sonra gelen paragraflarla arasında bir satır boşluk bırakılmalıdır.
Tüm tablo, şekil ve formüllerin numaralandırılmasında sadece rakamlar kullanılmalıdır. Bunlar, her bölüm içinde kendi aralarında, birbirlerinden bağımsız olarak ayrı ayrı numaralandırılmalıdır.
Birinci Bölüm’ün tablo ve şekilleri:
Tablo 1.1.,
Şekil 1.1.,
İkinci Bölüm’ün tablo ve şekilleri:
Tablo 2.1.,
Şekil 2.2.,
Formüller numaralandırılırken, numaranın başında “Formül” ibaresi yer almamalı, bölüm içindeki sırasına göre numara landırmalıdır. Ancak, metin içinde değinilirken “Formül 2.1.” şeklinde yazılmalıdır (Şekil 6).
Tablo veya şekil ile (açıklamaları dahil) alt ve üst metin arasında 1 satır boşluk bırakılmalıdır (Şekil 4).
Tüm açıklamaların yazımında 1.5 tam satır aralığı kullanılmalıdır.
Tablo açıklamaları, tablonun üstüne yazılmalı ve Tablo açıklamasının son satırı ile tablonun üst kenarı arasında 6 punto boşluk bırakılmalıdır (Şekil 5).
Şekil açıklamaları ise, şeklin altına yazılmalı ve şekil altı açıklaması ile şeklin alt kenarı arasında 6 punto boşluk bırakılmalıdır (Şekil 4). Tablo ve şekil açıklamaları olabildiğince kısa ve öz yazılmalıdır.
Tablo ve şekil açıklamalarının yazımında da “blok” sistemi korunmalı; açıklamaların bir satırdan daha uzun olması halinde, ikinci ve diğer satırlar, açıklamanın satır başı hizasından başlamalıdır. Tablo ve şekil altı açıklamalarının sonuna nokta konulmalıdır.
Formüllere ait numaralar, formülün olduğu satırda, sayfanın sağ kenarından 2 cm içeride kalacak şekilde parantez içerisinde yazılmalıdır.
