HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MEZUNİYET ÖNCESİ TIP EĞİTİMİ PROGRAMI

AMAÇ VE PROGRAM ÇIKTILARI

A. AMAÇ:

B. PROGRAM ÇIKTILARI (Mezuniyet öncesi tıp eğitimini tamamlayan bir mezunun sahip olması beklenen niteliklerdir. Roller altında, yeterlikler ve alt yeterlikler olarak ifade edilmiştir)

 

            ROLLER:

            1. Uzman / Tıp doktoru

            2. Ekip üyesi / işbirlikçi

            3. Bilim insanı

            4. Profesyonel

            5. İletişimci

            6. Sağlık savunucusu

            7. Lider

 

UZMAN / TIP DOKTORU

Tanım: Hekim rollerini ve hekimlik bilgi, beceri ve değerlerini entegre ederek nitelikli, güvenli ve hasta merkezli bakım uygular.

Temel ve alt yeterlikler:

1. Nitelikli ve güvenli hasta bakımı uygulamak için hekim rollerini ve hekimlik bilgi, beceri ve değerlerini entegre eder. 

1. Mesleki uygulamalarında nitelikli tıbbi bakım sunma ilkesini özümser.
2. Mesleki uygulamalarında hekim rollerini (iletişimci, sağlık savunucusu, lider, bilim insanı, profesyonel ve ekip üyesi) entegre eder.
3. Tıbbi bakım süreçlerinde temel, klinik ve sosyal-davranışsal bilimler bilgi, beceri ve değerlerini entegre eder.
4. Tıbbi uygulamalarda karmaşık, belirsiz ve kompleks durumları tanır ve çözüm üretir.

2. Hasta merkezli bakım ve kanıta dayalı tıp ilkeleri doğrultusunda yetkinlik alanında hasta yönetimini planlar ve uygular.
   1. Başvuran / hasta ve yakınlarından temel ve doğru tıbbi öykü alır.
   2. Başvuran / hastanın fizik ve mental muayenesini yapar.
   3. Tıbbi öykü ve muayene bulgularını temel alarak uygun tanısal testleri uygun sırada seçer ve sonuçlarını değerlendirir.
   4. Başvuran / hastaya ilişkin bilgileri ve tercihlerini gözeterek kanıta dayalı tıp uygulamaları rehberliğinde, klinik yargısını da kullanarak tanı, tedavi ve sağlığın gelişimi konusunda karar verir.
   5.  Hasta merkezli (hasta katılımını sağlayarak) tedavi, rehabilitasyon, izlem planı oluşturur.
   6. Tedavi için gerekli ilaçları güvenli, etkili ve ekonomik olarak reçete eder.
   7. Hasta merkezli bakım planını uygular, izler ve gerektiğinde danışmanlıkla / konsültasyonla  destekler.
   8. Acil durumları tanır ve yönetir.
   1. Sağlığı tehdit eden olağandışı durumların (doğal afet, salgın vb.) yönetimine katkıda bulunur.
3. Tanı ve tedavi amacıyla yetkinlik alanındaki girişimsel prosedürleri / işlemleri uygular.

1. Hasta için en uygun girişimsel prosedüre / işleme, aciliyet ve kaynakları da gözeterek karar verir.
2. Girişimsel prosedür / işlem öncesi başvuran / hastadan aydınlatılmış onam alır. 
3. Girişimsel prosedür / işlemleri güvenle ve etkili şekilde uygular.

4. Mesleki uygulamalarında hasta güvenliği ve nitelikli tıbbi bakım sunumuna katkı sağlar.

1. Sağlık hizmet sunumunda hasta güvenliği ve nitelikli tıbbi bakım sunumu olumsuz etkileyen faktörleri tanır.
2. Hasta güvenliği ve nitelikli tıbbi bakım sunumunu geliştirmeye yönelik stratejiler / önlemler geliştirilmesine ve uygulanmasına katkı sağlar.

EKİP ÜYESİ / İŞBİRLİKÇİ

Tanım: Bireysel ve toplumsal boyutta sağlığın korunması ve geliştirilmesi, hastalıkların yönetilmesi süreçlerinde, meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile etkili çalışır. 

Temel ve alt yeterlikler:

5. Sağlık hizmet sunumunda hekimler ve sağlık çalışanları ile etkili şekilde çalışır.

1. Sağlık hizmet sunumunda hekim ve sağlık çalışanları ile açık, duyarlı ve etkili iletişim kurar.
2. Sağlık hizmet sunumunda hekimler ve diğer meslek gruplarının rol ve sorumluluklarını tanır, mesleki sınır aşımlarının önlenmesi konusunda insiyatif alır.
3. Sağlık hizmet sunumunda hekimler ve diğer meslek grupları ile birlikte karar alma süreçlerini etkili şekilde yönetir.  

6. Sağlık hizmetinin sunulmasında yaşanan zor durumların (çatışma, belirsizlik vb.) çözümüne katkı sağlar.

1. Sağlık hizmet sunumunda birlikte çalıştığı hekimler ve diğer çalışanlara karşı saygılıdır.
2. Sağlık hizmet sunumunda yaşanan sorunlarının ekip üyelerinin katılımı ve  işbirlikçi yöntemlerle çözülmesinde kolaylaştırıcı rol üstlenir.
3. Sağlık hizmet sunumunda işbirlikçi çalışma kültürünün oluşmasını ve  gelişmesini destekler.

7. Sağlık hizmetinin sunulmasında hasta devri ve transferinde hasta güvenliğinin ve tedavi sürecinin devamlılığını sağlar.

1. Hasta güvenliğini sağlayacak şekilde hasta devrinin nasıl yapılması gerektiğine karar verir.
2. Güvenli ve planlanan şekilde hasta devri yapılabilmesi için yazılı ve sözlü iletişim kurar.
3. Güvenli şekilde hasta devri yapılması sürecini yönetir.

BİLİM İNSANI

Tanım: Yaşam boyu öğrenme, bilimsel sorgulama ve düşünme yetisine sahiptir, bilimsel bilgiyi başkalarına aktarır ve üretilmesine katkı sağlar, kanıta dayalı bilgileri toplum yararına en iyi şekilde kullanır.

Temel ve alt yeterlikler:

8. Mesleki gelişimi için bilimsel ve teknolojik gelişmelerden yararlanarak ve toplumsal değişimleri gözeterek yaşam boyu öğrenme davranışı gösterir.

1. Alanındaki öğrenme gereksinimin farkına vararak kendisi için öncelikleri belirler.
2. Yaşam boyu öğrenme bilgi ve becerisini kullanarak mesleki yeterliklerini sürekli geliştirir.
3. Alanındaki bilgi ve uygulamaları disiplinlerarası öğrenme ve işbirliği içinde geliştirir.
4. Tıp alanındaki gelişmeleri (bilgi, bilişim, teknoloji, hasta bakımı uygulamaları) izler, değerlendirir ve mesleki uygulamalarına yansıtır.
5. Tıp alanındaki gelişmeleri takip edebilecek ve paylaşacak düzeyde yabancı dil becerisine sahiptir.

9. Bilimsel problem çözme ve analitik düşünmeyi mesleki uygulamalarında kullanır.

1. Mesleki uygulamalarında sağlıkla ilgili bilimsel kanıtları ve çalışmaları sorgulayarak değerlendirir.
2. Sağlık sorunlarının çözümünde bilimsel problem çözme adımlarını uygular.

10. Mesleki uygulamalarına temel oluşturan bilimsel bilgileri, sağlık çalışanlarına, topluma aktarır ve eğitim verir.

1. Temel eğitim becerilerini kullanarak toplum ve sağlık çalışanlarına bilgi aktarır, eğitim verir.
2. Öğrenme etkinliklerini planlar.
3. Başvuran/hasta ve öğrenen için güvenli öğrenme ortamı oluşturur.
4. Öğrenme etkinliklerini uygular.
5. Öğrenme süreçlerine yönelik geribildirim sağlar.
6. Öğrenen, öğrenme ve programlarını değerlendirir.
7. Toplumla etkili iletişim kurar.
8. Bilimsel alanda disiplinlerarası iletişim ve işbirliği kurar.
1. Rol model olmanın öğrenmede öneminin farkına varır.

11. Mesleki karar verme süreçlerini, kanıta dayalı bilgi ve uygulamalar rehberliğinde gerçekleştirir.

1. Sağlık sorununa yönelik kanıt gereksinimini belirler.
2. Kanıta ulaşmak için uygun soruları oluşturur.
3. Kanıta ulaşmak için uygun kaynakları kullanır.
4. Elde ettiği bilgiyi değerlendirir.
5. Mesleki kararlarını kanıta dayalı oluşturur.

12. Mesleki gereksinimler doğrultusunda bilimsel bilgilerin üretimine ve gelişimine katkı sağlar.

1. Sağlık alanında bilimsel bir çalışmayı etik ilkelere uygun olarak planlar, uygular ve raporlar.
2. Toplum, hasta, hasta yakınları ve meslektaşları ile etkili yazılı ve sözlü iletişim kurar.
3. Bilimsel yazılı ve sözlü sunum hazırlar ve sunar.
4. Bilimsel gelişme için öneminin farkında olarak düzenli kayıt tutar.
5. Bilimsel bilgiye/bilgi kaynaklarına ulaşma yollarını bilir ve etkin kullanır.

PROFESYONEL

Tanım: Tıbbın uygulanması, eğitimi ve bilimsel araştırma sürecinde evrensel etik ilkeleri temel alır. Başvuran/hastalarının ve toplumun sağlık gereksinimlerine ve onların kültürel* özelliklerine ve farklılıklarına saygılı davranarak çağdaş bilimsel kazanımları sağlık hizmet sunumunda uygular.

 

Temel ve alt yeterlikler:

13. Kendisine karşı sorumlulukları kapsamında, kendi iyilik halini ve yetkinliğini sürdürmek ve geliştirmek için çalışır.

1. Bireysel sağlığına ve öz bakımına özen gösterir.
2. Eğitim ve uygulama ortamlarında ortaya çıkabilecek kendi sağlığına yönelik tehditlerin farkında olur ve önlem alır.
3. Mesleki ve kişisel gelişimine yönelik gereksinimlerinin farkına varır ve karşılar.

14. Hekimin başvuran/hastalarına karşı sorumlulukları kapsamında, ulusal ve uluslararası etik kodların ve bildirgelerin gereğine uygun davranır.

1. Başvuran/hasta ve yakınlarına yönelik etik sorumluluklarının farkındadır ve bu bağlamda profesyonel davranış (özerkliğe saygılı, mahremiyete duyarlı, adil, eşit ve hakkaniyetli, sorumlu ve özgeci) gösterir.
2. Başvuran/hasta ve yakınları ile insani ilişkiler* kurar.
3. Mesleki ve kişisel yeterliklerinin, sınır ve sınırlılıklarının farkındadır ve uygun davranır.
4. Mesleki uygulamalarında çıkar çatışmalarının farkında olur ve bu süreci hekimlik uygulamaları ve hasta lehine olacak şekilde yönetir.

15. Meslektaşlarına karşı sorumlulukları kapsamında, mesleki uygulama ve düzenlemelere uygun davranır.

1. Meslek etiği ilkelerine ve değerlerine uygun davranır.
2. Etik ikilemleri tanır ve etik sorun çözme süreçlerini uygular.
3. Meslektaşları ve sağlık çalışanları ile saygı temelinde ve işbirliği içerisinde çalışır.
4. Kendisinin ve sağlık çalışanlarının yaptığı tıbbi hataları, hem insan hem sistem  bağlamında analiz ederek hata bildirim sürecine uygun bir şekilde paylaşır.
5. Hekim meslek örgütlerini tanır ve çalışmalarına katkı sunar.
6. Hekim haklarının* gelişmesine katkı sağlar.
7. Hizmet sunumu ve hekim rollerinde güncel sağlık mevzuatı ve düzenlemelerine uygun davranır.

16. Hekimin topluma karşı sorumlulukları kapsamında, toplumun beklentilerine ve gereksinimlerine uygun davranır.

1. İnsan hakları temelinde, hasta haklarını korur.
2. Hasta haklarının* gelişmesine katkı sağlar.
3. Nitelikli ve güvenli sağlık hizmeti sunar ve topluma karşı hesap verebilirliğe* uygun davranır.

*İnsani ilişkiler: saygılı, insancıl, sevgi dolu, doğru, dürüst, özverili, vicdanlı ….

*Hekim Hakları: Nitelikli eğitim hakkı, sürekli mesleki gelişim için uygun ortam sağlanması, mesleğini baskı altında kalmadan icra etme/mesleki özerklik konsültasyon isteme hakkı, hastaya yeterli zaman ayırma hakkı, uygun etik ve hukuki koşullarda hastayı reddetme hakkı (Dünya Hekimler Birliği Bali Bildirgesi)

*Hasta Hakları: Hastanın bilgi isteme hakkı, hekim ve sağlık merkezi değiştirme hakkı, hekimi tanıma hakkı, tıbbi gereklere uygun sağlık hizmeti alma hakkı (Dünya Hekimler Birliği Bali Bildirgesi. Lizbon Bildirgesi, 6 Temel Hak)

*Hesap verebilirlik: Tıp eğitimini tamamlayan mezunların toplumun sağlık düzeyinde ve sağlık hizmet sunumunda daha büyük bir değişim yaratacak çalışmalar yapmaları ve etkilerini izlemeleri (Boelen C, Pearson D, Kaufman A, Rourke J, Woollard R, Marsh DC, Gibbs T (2016). Producing a socially accountable medical school: AMEE Guide No. 109. Medical Teacher Vol. 38, No. 11:1078-1091)

İLETİŞİMCİ

Tanım: Başvuran/hasta ve yakınları ile onların ihtiyaçları, değerleri ve tercihlerini gözeterek hasta merkezli, karşılıklı katılıma dayalı empatik iletişim kurar.

Temel ve alt yeterlikler:

17. Başvuran/hasta ve yakınları ile onların gereksinimleri, değerleri ve tercihlerini gözeterek güvene dayanan hasta merkezli iletişim kurar.

1. Başvuran/hastayı önemser, saygı gösterdiğini ve değer verdiğini hissettirir.
2. Başvuran/hasta ve hasta yakınlarını etkin dinler ve empati yapar.
3. Kendini doğru ifade eder ve uygun beden dili kullanır.
4. Başvuran/hasta ve yakınlarına bilgilendirme ve danışmanlık verir.
5. Savunmasız/örselenebilir gruplara yönelik uygun iletişim yöntemlerini geliştirir ve kullanır.
6. İletişim ortamlarında zor durum ve çatışmaları yönetir.
7. Başvuran/hasta ve yakınlarına kötü haber verebilir.

18. Başvuran/hasta ve yakınları ile karşılıklı katılıma dayalı empatik klinik karar verme sürecini yürütür.

1. Başvuran/hastayı tıbbi bakım sürecinin önemli bir paydaşı olarak kabul eder ve hasta merkezli yaklaşır.
2. Başvuran/hasta ve yakınları ile görüşmede güvenli, rahat, gizlilik ve mahremiyeti koruyan ortamı sağlar.
3. Etkili iletişim becerilerini kullanarak tıbbi durumu ile ilgili bilgileri başvuran/hastadan, gerektiğinde onam alarak ailesi de dahil diğer kaynaklardan edinir.
4. Başvuran/hasta ile ilgili bilgileri açık, doğru ve zamanında, hasta ve ailesi tarafından anlaşıldığını kontrol ederek paylaşır.
5. Başvuran/hasta ve yakınlarıyla, kendisine ve hastasına zarar vermeyecek şekilde sınırları korur (kendi güvenliğini sağlama) ve sınır aşımlarını yönetir.

19. Başvuran/hasta ve yakınları ile ilgili bilgileri uygun koşullarda kaydeder ve paylaşır.

1. Başvuran/hasta bilgilerini uygun ve doğru belgeler (tıbbi kayıt tutabilme ve arşivleme).
2. Teknolojiyi, iletişim kurallarına ve veri güvenliğine (tıbbi verilerin gizliliği ve mahremiyeti gözetilerek) uygun olarak kullanır.
3. Medya ile doğru iletişim kurar.

SAĞLIK SAVUNUCUSU

Tanım: Hizmet sunduğu bireyin ve toplumun sağlığının geliştirilmesi için başvuran/hasta, topluluk, toplum ve kamu/sivil toplum yapılanmaları ile işbirliği içinde farkındalığı artıran, mevcut kaynakları ve toplulukları harekete geçiren çalışmalar yapar.

Temel ve alt yeterlikler

20. Başvuran/hastanın sağlık gereksinimini, sosyal, kültürel, ekonomik, yönetsel, fiziksel ve benzeri sağlığın bütün belirleyicilerini dikkate alarak, başvuran/hasta ve gerektiğinde yakınları ile işbirliği içerisinde belirler ve gereksinime yönelik çözüm üretir.

1. Sağlığın bütün belirleyicilerini başvuran/hasta düzeyinde değerlendirir.
2. Sağlık gereksinimini belirlemeye yönelik başvuran/hasta ve gerektiğinde yakınları ile işbirliği yapar.
3. Başvuran/hastanın gereksinim duyduğu sağlık hizmetlerini ve bu hizmetlere erişimde yaşadığı zorlukları, başvuran/hasta ile birlikte belirler ve hizmetlere ulaşmasında kolaylaştırıcı rol üstlenir.
4. Başvuran/hastanın sağlıklı yaşam davranışları kazanması için danışmanlık yapar.

21. Hekim, sosyal hesap verebilirlik ile uyumlu olarak hizmet sunduğu toplumun sağlık gereksinimine yönelik kamu/sivil toplum yapılanmaları ile işbirliği içinde mevcut kaynakları ve toplulukları harekete geçiren çalışmalar yapar.  

1. Sağlık sistemini ve ilgili mevzuatı izler.
2. Toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi için ilgili kamu ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapar.
3. Hizmet sunduğu toplumun sağlığını geliştirmeye yönelik toplumu harekete geçiren mekanizmaların kurulmasında sorumluluk alır, gerektiğinde aktif rol üstlenir.
4. Hizmet sunduğu toplumun sağlığını geliştirmeye yönelik çalışmalarında etik değerleri gözetir.
5. Kaynakların toplum yararı ve akılcı kullanımı için planlama yapar ve kullanımında inisiyatif alır.
6. Hizmet sunduğu toplumun sağlık gereksinimlerini toplumun katılımını sağlayarak belirler.

LİDER

Tanım: Sağlık hizmet sunumunun niteliğini artırmak için sağlık sisteminin diğer bileşenleri ile etkileşim içinde çalışır ve sorumluluk alır.

 

Temel ve alt yeterlikler

22. İçinde bulunduğu sağlık sistemi, kurumsal yapılar ve ekiplerle işbirliği içinde sağlık hizmet sunumun geliştirilmesine katkı sağlar.
    1. Hasta güvenliğinin izlemini yapar, hasta güvenliğini tehlikeye atacak durumları analiz eder ve önlemler geliştirir.
    2. Başvuran/hasta güvenliği kültürünün oluşmasına katkı sağlar.
    3. Sağlık verilerini izleyerek, hizmet sunumunun niteliğini değerlendirir ve geliştirici çalışmalar/uygulamalar/yaklaşımlar planlar.
    4. Hizmet sunumu geliştirmede sağlık bilişimini etkili olarak kullanır.  
23. Sağlık hizmeti ile ilgili kaynakların öncelikler doğrultusunda etkili yönetimine katkı sağlar.
    1. Kaynak dağıtımında hasta/başvuranın sağlık bakımını gözetir.
    2. Mesleki uygulamalarında maliyet-etkili yöntemleri kullanır.
24. Mesleki uygulamalarda liderlik gösterir.
    1. Sağlık hizmetlerinin sunumunda liderlik becerilerini uygular.
    2. Sağlık hizmetlerini ve sonuçlarını iyileştirebilmek için değişimi kolaylaştırır.
    3. Birinci basamak sağlık kurumlarını (aile sağlığı merkezi, toplum sağlığı merkezi vb.) yönetir.
25. Kişisel ve mesleki gelişimini yönetir.
    1. Kişisel ve mesleki gelişimi için önceliklerini belirler.
    2. Zaman yönetimini başarı ile uygular.
    3. Kariyer planlama sürecini yönetir.
    4. Reflektif düşünme ve uygulama ile bireysel ve mesleki gelişimini sürdürebilir.

 

Program çıktıları (Ana yeterlikler)

Uzman

1. Nitelikli ve güvenli hasta bakımı uygulamak için hekim rollerini ve hekimlik bilgi, beceri ve değerlerini entegre eder. 
2. Hasta merkezli bakım ve kanıta dayalı tıp ilkeleri doğrultusunda yetkinlik alanında hasta yönetimini planlar ve uygular.
3. Tanı ve tedavi amacıyla yetkinlik alanındaki girişimsel prosedürleri / işlemleri uygular.
4. Mesleki uygulamalarında hasta güvenliği ve nitelikli tıbbi bakım sunumuna katkı sağlar.

Ekip üyesi/işbirlikçi

5. Sağlık hizmet sunumunda hekimler ve sağlık çalışanları ile etkili şekilde çalışır.
6. Sağlık hizmetinin sunulmasında yaşanan zor durumların (çatışma, belirsizlik vb.) çözümüne katkı sağlar.
7. Sağlık hizmetinin sunulmasında hasta devri ve transferinde hasta güvenliğinin ve tedavi sürecinin devamlılığını sağlar.

Bilim insanı

8. Mesleki gelişimi için bilimsel ve teknolojik gelişmelerden yararlanarak ve toplumsal değişimleri gözeterek yaşam boyu öğrenme davranışı gösterir.
9. Bilimsel problem çözme ve analitik düşünmeyi mesleki uygulamalarında kullanır.
10. Mesleki uygulamalarına temel oluşturan bilimsel bilgileri, sağlık çalışanlarına, topluma aktarır ve eğitim verir.
11. Mesleki karar verme süreçlerini, kanıta dayalı bilgi ve uygulamalar rehberliğinde gerçekleştirir.
12. Mesleki gereksinimler doğrultusunda bilimsel bilgilerin üretimine ve gelişimine katkı sağlar.

Profesyonel

13. Kendisine karşı sorumlulukları kapsamında, kendi iyilik halini ve yetkinliğini sürdürmek ve geliştirmek için çalışır.
14. Hekimin başvuran/hastalarına karşı sorumlulukları kapsamında, ulusal ve uluslararası etik kodların ve bildirgelerin gereğine uygun davranır.
15. Meslektaşlarına karşı sorumlulukları kapsamında, mesleki uygulama ve düzenlemelere uygun davranır.
16. Hekimin topluma karşı sorumlulukları kapsamında, toplumun beklentilerine ve gereksinimlerine uygun davranır.

İletişimci

17. Başvuran/hasta ve yakınları ile onların gereksinimleri, değerleri ve tercihlerini gözeterek güvene dayanan hasta merkezli iletişim kurar.
18. Başvuran/hasta ve yakınları ile karşılıklı katılıma dayalı empatik klinik karar verme sürecini yürütür.
19. Başvuran/hasta ve yakınları ile ilgili bilgileri uygun koşullarda kaydeder ve paylaşır.

Sağlık savunucusu

20. Başvuran/hastanın sağlık gereksinimini, sosyal, kültürel, ekonomik, yönetsel, fiziksel ve benzeri sağlığın bütün belirleyicilerini dikkate alarak, başvuran/hasta ve gerektiğinde yakınları ile işbirliği içerisinde belirler ve gereksinime yönelik çözüm üretir.
21. Hekim, sosyal hesap verebilirlik ile uyumlu olarak hizmet sunduğu toplumun sağlık gereksinimine yönelik kamu/sivil toplum yapılanmaları ile işbirliği içinde mevcut kaynakları ve toplulukları harekete geçiren çalışmalar yapar.  

Lider

22. İçinde bulunduğu sağlık sistemi, kurumsal yapılar ve ekiplerle işbirliği içinde sağlık hizmet sunumun geliştirilmesine katkı sağlar.
23. Sağlık hizmeti ile ilgili kaynakların öncelikler doğrultusunda etkili yönetimine katkı sağlar.
24. Mesleki uygulamalarda liderlik gösterir.
25. Kişisel ve mesleki gelişimini yönetir.