Hacettepe Üniversitesi

1967 yılında Radyoloji Anabilim Dalı’na bağlı olarak kurulan Radyoterapi Bölümü, 1991 yılından sonra Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı olmuştur. Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı 1993 yılından beri Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Hastanesi bünyesinde faaliyet göstermektedir. Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü’nde kanser tanısı almış hastalara hizmet vermektedir. Bölümümüzde uygulanan radyoterapi hizmetleri, öğretim üye ve görevlileri, radyoterapi fiziği uzmanları, araştırma görevlileri, teknisyenler ve hemşireler tarafından gerçekleştirilmektedir. Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, Hacettepe Onkoloji Hastanesi'nin -1 ve -2 katlarında, toplam 2500 metrekarelik alanda yer almaktadır.

ÖĞRETİM ÜYELERİ

Verilen Hizmetler
Bölümümüzde eksternal (dışarıdan) tedavi ve brakiterapi (tümör veya ilgili organ içerisinden) olanakları bulunmaktadır. Eksternal tedaviler için toplam 6 cihaz kullanılmaktadır. Bunların tümü yeni teknoloji Linear Hızlandırıcı cihazları olup, 6 MV ve 18 MV düzeyinde X-ışınları ve 6 ayrı kademede elektron demetleri üretebilmektedir. Böylece derin ve yüzeyel tümörlerin tedavisi mümkün olmaktadır. Bu cihazlardan Cyberknife® ve Novalis® ile stereotaktik radyoterapi ya da radyocerrahi olarak adlandırılan odaksal ışınlama yapılabilir.
Brakiterapide ise ayaktan tedavi olanağı veren yüksek doz hızlı cihazımız bulunmaktadır. Bu cihazla başta jinekolojik tümörler ve akciğer tümörleri olmak üzere birçok tümöre yakın mesafeden ışınlama yolu ile yüksek radyasyon dozu emniyetli bir şekilde verilebilmektedir.
Bölümümüzde ayrıca, hastaların tedavi alanlarının belirlenmesinde kullanılan 2 adet bilgisayarlı tomografi (BT) simülatör ve bir adet C-kollu X-ışını cihazı bulunmaktadır.
Bölümümüzde tedavilerimizi sağlıklı ve ayrıntılı bir şekilde planladığımız gelişmiş, üç boyutlu planlama ve YART (Yoğunluk ayarlı radyoterapi, ‘IMRT’) yapma özelliğinde 4 adet bilgisayarlı tedavi planlama cihazı bulunmaktadır. Cyberknife® ve Novalis® cihazlarının ise kendine özgü planlama sistemleri olup, solunum ve tümör takibi dahil her türlü modern planlamayı yapabilecek donanımdadır. Yüksek kalitede bir tedavi için gerekli olan kapsamlı, teknik alt yapı ve ağ (network) sistemi Anabilim Dalımızın donanımını tamamlamaktadır.
Hastanın değerlendirilmesi
Bölümümüze tedavi olmak üzere gönderilen veya doğrudan başvuran hastalar Anabilim Dalımız öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve araştırma görevlileri tarafından muayene edilip, laboratuvar ve radyolojik tetkikleri, ameliyat ve patoloji raporları incelenerek değerlendirilir. Radyoterapi alması uygun görülen hastalara öncelikle tedaviye ilişkin bilgi verilir ve tedavi hazırlığı yapmak üzere randevusu ayarlanır.
Tedavi hazırlığı için gereken işlemler belirli bir süre alacağı için hastaya simülasyon için aynı gün ya da birkaç gün sonrasına randevu verilir.
Tedavi Hazırlığı ve Simülasyon
Tedavi öncesi hazırlık iki bölümden oluşur: Simülasyon öncesi hazırlık ve simülasyon. Simülasyon öncesi hazırlık aşamasında tedavi edilecek bölgeye göre değişen, tedavi sırasında hastaların hareketsiz kalabilmelerini sağlayan çeşitli araç ve gereçlerden faydalanılır (kişiye özel termoplastik baş-boyun maskeleri, hastanın vücudunun şeklini alabilen özel yataklar vb.). Simülasyon, tedavi cihazlarındaki şartlar sağlanarak radyasyon uygulanacak alanların belirlenmesi işlemidir. Simülasyon için gelen hasta öncelikle teknisyenler tarafından karşılanır ve gerekli bilgi verilir. Simülasyon sırasında hastanın hareket etmemesi önem taşır. Bu nedenle çocuk hastalarımızın yanında başlangıçta özel önlemler alınarak (kurşun yelek giydirilerek) anne-babalarının kalmasına izin verilebilir. Ancak 5 yaş altındaki çocuk hastalarda anestezi eşliğinde simülasyon yapılmaktadır. Hasta tedavi masasına yatırıldıktan sonra tedavi edilecek bölgenin bilgisayarlı tomografi kesitleri alınır. Bu işlem sırasında hastanın radyoterapi sırasında kullanacağı maske, tedavi yatağı gibi yardımcı düzeneklerde kullanılacağı için bu tetkikin bölümümüzdeki bilgisayarlı tomografi cihazında doktorlarımız ve/veya teknisyenlerimiz gözetiminde yapılması gerekmektedir. Simülasyon işlemi sonrasında elde edilen bilgisayarlı tomografi bilgileri bölümümüzdeki tedavi planlama bilgisayarlarına aktarılarak en uygun tedavi planı yapılır.
İşlem sonrası vücudun tedavi edilecek yerlerine özel kalemlerle veya işaret bantları ile özel işaretler konulur. Bu işlemden sonra, tedaviye kadar ve tedavi sırasında bu işaretlerin muhafaza edilmesi önem taşır. Hastalar rahatça yıkanabilir ancak bu işaretlerin çıkmaması ve tedavi alanlarında cildin tahriş olmaması için, bu bölgelerin ılık suyla yıkanması ve lif ya da kese kullanılmaması önerilir.
Eksternal Tedavi Uygulamaları
Bölümümüzde eksternal tedaviler için toplam 6 cihaz kullanılmaktadır. Bunlardan dördü Lineer Hızlandırıcı cihazları olup, 6 ve 18 MV düzeyinde X-ışınları ve 6 ayrı kademede elektron demetleri üretebilmektedir. Bu cihazlar, -1. ve -2. katlarda bulunmaktadır. Eksternal amaçlı kullanılan diğer iki cihaz ise Novalis® ve Cyberknife® cihazı olup, -2. kat’da özel yerleşim yerlerinde hizmet vermektedir.
Eksternal tedavi cihazları çevreye radyasyon yayılımı olmaması için özel olarak yapılan kalın duvarlı odalar içinde yer alır ve dışarıda teknisyenin oturduğu bir kumanda odasından idare edilir. Tedavi sırasında hastanın izlendiği kapalı devre kamera sistemi ve karşılıklı konuşabilme imkânı veren diyafon sistemi bulunmaktadır.
Hasta tedavi odasına alındıktan sonra soyunma kabinlerinde tedavi bölgesini açıkta bırakacak şekilde doktor ve teknisyenlerin uygun gördüğü şekilde hazırlanır. Tedavi için hastanın tedavi masasına simülasyon işlemi ile aynı şartlarda yatırılması gereklidir. Bu amaçla varsa maske ve tedavi yatağı gibi araç ve gereçler kullanılır. Doktor, radyoterapi fiziği uzmanı ve teknisyenler önceden belirlenmiş olan tedavi alanlarına göre gerekli işlemleri yapar ve ekip cihaz odasından çıktıktan sonra tedavi başlatılır.
Tedavi sırasında hasta hiçbir şey hissetmez. Radyasyonun verildiği anda, hafif ve ince devamlı bir ses duyulabilir. Tedavi genellikle 10-20 dakika sürer. Birden fazla alan varsa bu süre uzayabilir. Cihaz hasta etrafında döner. Tedavi sırasında hastanın hareket etmemesi çok önemlidir. Tedavi bittikten sonra hasta teknisyen tarafından cihaz odasından çıkarılır ve sonraki tedaviler için randevu saati belirlenir.
Tedavi süresi hastaya uygulanacak tedavi protokolüne göre farklılık göstermekle birlikte, genellikle haftada 5 gün (pazartesi-cuma) olmak üzere, toplam 1-7 hafta arasında değişir. Özel durumlarda günde 2 –3 tedavi uygulaması da yapılabilir.
Brakiterapi
Brakiterapi sözcüğü yakından tedavi anlamına gelir. Radyoaktif kaynakların doğrudan organ ve vücut boşluklarına ya da doku içerisine yerleştirilmesi ile uygulanır. Farklı uygulama yöntemleri olan brakiterapi yöntemi için Anabilim Dalımızda ayaktan tedavi olanağı veren yüksek doz hızlı cihazımız bulunmaktadır.
Brakiterapi uygulanacak hasta tedavi için randevusuna geldikten sonra brakiterapi hemşiresi tarafından bilgilendirilir. Yapılacak işleme bağlı olarak hafif bir sakinleştirici iğne yapılır. Doktorlar tarafından tedavinin uygulanacağı bölgeye radyoaktif kaynak içermeyen bazı aplikatörler yerleştirilir. Bazı hastalarda bu işlemin yapılması için genel anestezi gerekebilir ve bu işlem Hacettepe Erişkin Hastanesi ameliyathanelerinde yapılır. Hasta uygulamadan sonra bilgisayarlı tomografi kesitleri alınmak üzere simülatöre alınır. İşlem tamamlandıktan sonra, tedavi planlaması yapılırken beklemek üzere brakiterapi bölümüne alınır.
Radyoterapi fiziği uzmanları ve doktorlar tarafından yapılan bilgisayarlı tedavi planlamasından sonra hasta tedavi odasına alınır. Hasta üzerindeki aplikatörlerle tedavi cihazı arasındaki bağlantılar sağlandıktan sonra tedavi ekibi dışarı çıkar ve tedavi başlatılır. Brakiterapi sırasında çevreye radyasyon yayılımı olmaması için tedavi kalın duvarlı odalar içinde yapılır ve dışarıda hemşirelerin oturduğu bir kumanda odasından idare edilir. Tedavi sırasında hastanın izlendiği kapalı devre kamera sistemi ve karşılıklı konuşabilme olanağı veren diyafon sistemi mevcuttur. Radyoaktif kaynak korumasından çıkıp, hastaya yerleştirilen aplikatörlerin içine gider ve ışınlama işlemi başlar. Tedavi sırasında hasta hiçbir şey hissetmez ancak hafif bir titreşim algılanabilir. Tedavi genellikle 1-20 dakika sürer, bu sürede hastanın hareket etmemesi önemlidir. Tedavi bittikten sonra yerleştirilen aplikatörler çıkarılır, hasta cihaz odasından çıkar ve sonraki tedavi için randevusu verilir.
Özel Uygulamalar
Cyberknife (Robotik Kollu/Robotik Masalı Linear Akseleratör)
Stereotaktik radyoterapi ya da radyocerrahi, görüntüleme teknikleri (bilgisayarlı tomografi-BT, manyetik rezonans görüntüleme-MRG, pozitron emisyon tomografisi-PET/BT, anjiyografi) ile elde edilen bilgilerle tedavi edilecek hedef tümöre maksimum, çevre normal dokulara ise minimum doz uygulamak için bir çok farklı açıdan aynı merkeze yönelen ışın demetleri prensibine dayanmaktadır. Tedavi birden fazla fraksiyonda uygulanır ise “Stereotaktik radyoterapi”, tek fraksiyonda uygulanır ise “Stereotaktik radyocerrahi” olarak adlandırılır. Son yıllarda bu alandaki en önemli gelişmelerden biri, stereotaktik radyocerrahinin kranial ve kranium dışı lezyonlara Cyberknife® ya da linear akseleratör cihazları ile uygulanmaya başlamasıdır.
Cyberknife® ile görüntü füzyonu yardımıyla (BT, MRG, PET/BT, 3-boyutlu anjiyo füzyonu) optimal hedef belirlenebilmekte ve klinik doğruluk sapması 1 mm içinde olacak şekilde daha homojen ve konformal tedaviler uygulanabilmektedir. Diğer tedavi cihazlarına göre önemli üstünlükleri arasında intrakraniyal lezyonların tedavisinde kafaya vidalanan bir çerçeve gerektirmemesi, dinamik ışın kullanımı ile tedavi sırasında hasta hareketlerini ve organ hareketlerini kompanze edebiliyor olması ve 20-30 sn’de bir kontrol radyografileri ile güvenli bir tedavi olanağı sunması sıralanabilir. Görüntü klavuzluğunda radyoterapi (IGRT) gibi, günümüzdeki en son radyoterapi teknolojisini kullanmaktadır. Dört-boyutlu radyoterapi olarak adlandırılan ve özellikle solunum ile hareketli olan organ tümörlerinde (başta erken evre akciğer kanserleri ve akciğere olan metastazlarda) solunum hareketlerini aktif olarak izleyerek eş zamanlı tedavi edebilen tek cihazdır. Robotik kolun linear hızlandırıcı cihazı çok geniş bir yelpazede radyocerrahi ve radyoterapi imkanı sunmaktadır:

Beyin:

İyi huylu beyin tümörleri
Arteriovenöz malformasyonlar
Fonksiyonel tümörler
Kötü huylu beyin tümörleri (Erişkin ve çocukluk çağı, konvansiyonel eksternal tedavi ile kombine)
Metastazlar (1-3 adet)

Tüm vücut:

Akciğer kanserleri
Prostat kanserleri
Baş-boyun kanserleri
Vertebra tümörleri
Bazı gastrointestinal tümörler (başta pankreas)
Metastazlar (1-3 adet karaciğer ve akciğer metastazları)

Yoğunluk ayarlı radyoterapi (YART = Intensity modulated radiotherapy - IMRT)
Özellikle düzensiz alanlarda, konvansiyonel radyoterapi ile normal dokuları koruyarak sadece tümör ve tümör içerme olasılığı olan dokulara maksimum dozu vermek çok zordur. Son yıllarda üç boyutlu planlama sistemlerinin ve dinamik çok yapraklı kolimatör sistemli (MLC) linear akseleratörlerin geliştirilmesi ile radyasyon demet yoğunluğu değiştirilerek tümöral dokuya maksimum doz verilirken, radyasyona duyarlı normal dokuları korumak mümkün olmaktadır. Yoğunluk ayarlı radyoterapi (YART) foton ışın profillerinin ayarlanmış akışı ile sonuçlanan karmaşık tedavi planlamasını ve dinamik radyasyon verilerek düzensiz biçimli yapıların ışınlanmasını uygun biçimde gerçekleştirebilen bir yöntemdir. Bu teknikte radyasyon yoğunluğu demet boyunca değiştirilmekte ve bu amaçla ters tedavi planlama algoritmalarından yararlanılmaktadır. Ters planlamalı YART’de, hedef ve kritik organlar için istenen doz kriterleri tedavi planlama bilgisayarına tanımlanmakta ve çeşitli demet kombinasyonları ile istenen optimal doz dağılımı elde edilmeye çalışılmaktadır. Son yıllarda YART özellikle baş-boyun tümörleri, jinekolojik kanserler ve prostat kanserlerinin tedavisinde giderek artan oranda kullanılmaktadır. Yapılan çalışmalarda YART ile hedef hacimlerde konvansiyonel radyoterapiye göre daha homojen doz dağılımı elde edildiği ve normal dokuların aldığı radyasyon dozunun azalmasına bağlı olarak daha az toksisite görüldüğü rapor edilmektedir.
Tüm vücut ışınlaması
Tüm vücut ışınlaması genellikle kemik iliği nakli öncesi veya diğer bazı hastalıkların tedavisinde uygulanan özel bir tedavi yöntemidir. Hastaların tedavisi için -1. kattaki Lineer Hızlandırıcı cihazları kullanılır.
Tedavi öncesi hastaya yan etkileri azaltmak amacıyla serum takılır ve gerekli ilaçlar verilir. Bir ekip işi olan bu tedavide hasta bir sedye üzerinde yatırılır. Özel ölçümler yapıldıktan sonra iki yan alandan tedavi uygulanır. Hasta tedavi sırasında hiçbir şey hissetmez. Tedavi genellikle 20-40 dakika sürer ve bu sürede hastanın hareket etmemesi çok önemlidir. Tedavi bittikten sonra hasta cihaz odasından çıkarılır. Genellikle üç gün ve 6 seans olarak uygulanır.
Cihaz Parkımız
Accuray Cyberknife® (Robotik Kollu/Robotik Masalı Linear Hızlandırıcı)
Cyberknife® robotik kollu linear hızlandırıcıya ve robotik masaya sahip bir radyocerrahi sistemidir. Altı serbestlik derecesine sahip olan robotik kol üzerinde 6 MV linear hızlandırıcı taşımaktadır. Diğer linear hızlandırıcılardan farklı olarak kolimatör sistemi konus şeklindedir. İnce ışın demetleri kullanılarak milimetrenin altında hassasiyetle tedavi yapılır ve tümöre hedeflenen yüksek doz verilirken etrafındaki sağlıklı dokulara verilen hasar en aza indirgenir. Tedavi masası 6 boyutlu hareket kabiliyetine sahip robotik bir sistem olup kumanda odasından hareket ettirilebilmektedir. Tedavi boyunca kV görüntü kılavuzluğu sistemi ile hedef tümör bölgesinin pozisyonu sürekli olarak kontrol edilerek anlık değişiklikler saptanmakta ve anında düzeltilmektedir. MultiPlan® tedavi planlama sistemi ürün ailesinin en son üyesi olup doz optimizasyon teknolojisinin en son özelliklerini barındırmaktadır. Bu planlama sistemi tek eş merkezli olan veya olmayan ileri ve ters planlama algoritmasını kullanabilmektedir. Işınlama sırasındaki solunuma bağlı ıskalama problemleri, hasta ile beraber nefes alma hareketlerini ve dolayısıyla tümörü takip eden Synchrony™ sistemi ile engellenebilir. Yüksek teknolojisi sayesinde çok küçük boyutlu tümörlerin tedavisinde yüksek doz avantajı ve yüksek hassasiyetli tedaviler sağlar. Dünyada sayılı merkezlerde bulunan Cyberknife® kendine has teknolojisiyle tektir.
Brainlab Novalis® Linear Hızlandırıcı
Beyin tümörlerine yönelik tasarlanan bu cihaz, masa ve linear hızlandırıcı özellikleri ile diğer tümör tiplerini de tedavi edebilmektedir. Ark tedavisi, konformal tedavi (3BKRT), stereotaktik radyocerrahi (SRC), stereotaktik vücut radyoterapisi (SVRT) ve YART tedavisi yapabilme özelliği bulunmaktadır. Novalis® mikro-MLC sistemine sahiptir. Bu sayede tedavi alanına uygun çok küçük tümörler de tedavi edilebilmektedir. Tedavi masası robotik olup kumanda odasından hareket ettirilebilmektedir. Altı boyutlu hareket kabiliyeti olan tedavi masası ve kV tüpleri içeren görüntüleme sistemi ile hasta pozisyonlaması hassas ve doğru bir şekilde yapılabilmektedir.
İki adet Varian Clinac DHX High Performance Linear Hızlandırıcı (80 MLC)
İki adet aynı özellikte olan Varian marka lineer hızlandırıcı cihazı 6 MV ile 18 MV X ışını enerjilerine ve 6 farklı elektron enerjisine sahiptir. Ark tedavisi, konformal tedavi ve YART tedavisi yapabilme özelliklerine sahip olan cihaz, 80 adet çok yapraklı kolimatöre (MLC) sahiptir. Ayrıca bu cihazların YART QA yazılımı da bulunmaktadır. Dinamik wedge özelliği olmasının yanında 150, 300, 450, 600 sabit wedge’lere de sahiptir. MLC sistemi sayesinde koruma bloklarına ihtiyaç duyulmamaktadır. Elektronik portal görüntüleme sistemi (EPID) ve amorf silikon dedektörleri sayesinde portal görüntüleme elektronik ortamda yapılarak doz değerlerine bakılabilmektedir. DICOM™ protokolüne uygun olan sistem Aria™ Network sistemiyle tüm cihazlara bağlıdır.
İki adet Elekta Versa HD™ Linear Hızlandırıcı (160 MLC)
Volumetrik ark tedavisi (VMAT), 3BKRT, SRC, SVRT ve YART yapabilme özelliği bulunan cihazlar, 160 adet MLC’ye sahiptir. Mevcut MLC sistemi günümüzün en ileri teknolojisini taşımaktadır. Tedavi masası robotik olup kumanda odasından hareket ettirilebilmektedir. Bu sayede tedavi öncesi kV görüntü kılavuzluğu sistemi (cone-beam CT/ortogonal kV) ile tedavi verilecek hedef bölgenin pozisyonu kontrol edilerek saptanan değişiklikler anında düzeltilebilmektedir. Yüksek doz hızlı tedaviye imkân tanımasıyla birlikte tedavi süresi ciddi oranda kısalmaktadır. Ayrıca cihazların düzleştirici filtresiz (FFF) özelliği ile yüksek doz hızının yanı sıra keskin doz düşüşleri elde edilerek tedavi edilen bölge komşuluğundaki organların yüksek hassasiyetle korunması sağlanmaktadır.
Varian GammamedPlus iX Brakiterapi HDR Sistemi
Ir-192 radyoaktif kaynağı kullanan Gammamed yüksek doz hızlı (HDR) brakiterapi sistemidir. Bu sistem 24 kanaldan hasta tedavisine imkân vermektedir. Brakiterapide radyoaktif kaynaklar hedef bölgenin içine ya da çok yakınına yerleştirilir. Bu sistemle birlikte Varian BrachyVision™ tedavi planlama sistemi kullanılmaktadır.
GE™ Brightspeed BT Simülatör
Konvansiyonel simülatör cihazından farklı olarak bilgisayarlı tomografi (BT) üzerinden simülasyon yapabilen bu cihaz, kesit aralıkları 1 mm ile 10 mm arasında olmak üzere her rotasyonda 8 adet kesit elde edilebilmektedir. Spiral tarama yapabilmektedir. Sitemin saniyede gerçekleştirdiği projeksiyon sayısı 1388’dir. Cihazın tetkik mesafesi 160 cm’dir. Sistem içerisinde BT görüntüleri ile simülasyon yapmak amacıyla Advantage Workstation ve CT SIM™ yazılımı vardır. Sistemde 2 sıra halinde 46 adet katı hal dedektörü mevcuttur.
TOSHIBA Aquilion™ LB BT Simülatör
BT üzerinden simülasyon yapabilen bu cihazda 16 sıra halinde katı hal dedektörü vardır. Kesit aralıkları 0.5 mm ile 8 mm arasında olmak üzere her rotasyonda 32 adet kesit elde edilebilmektedir. Doksan cm gantri açıklığı ve 70 cm değerlendirme alanı (FOV) ile en geniş tarama alanına sahiptir. Cihazın tetkik mesafesi 180 cm’dir. AIDR 3D (Adaptif İteratif Doz Azaltımı 3D) algoritması ile hastaya minimum doz verilerek (%75 daha az) yüksek çözünürlükte görüntü kalitesi elde edilmektedir. Sistemde diş, kalça ve vertebra gibi bölgelerde yer alan protez artefaktlarını engelleyecek program bulunmaktadır. Dört boyutlu solunum kontrollü BT algoritması ile hastanın solunum fazları elde edilerek, solunuma bağlı yer değiştiren hedeflerin hareketi yüksek doğrulukta tayin edilebilmektedir. Bu sayede hedef hacimlere verilen emniyet sınırı azaltılabilir, dolayısıyla ışınlanan tedavi alanı azalır ve çevredeki sağlıklı dokular maksimum düzeyde korunabilir. Sistem içerisinde BT görüntüleri ile simülasyon yapmak amacıyla dörtlü hareketli lazer sistemi mevcuttur.
RaySearch RayStation® Tedavi Planlama Sistemi
Gelişmiş teknolojik alt yapısıyla tedavi planlama aşamalarında daha hızlı ve etkili sonuçlar elde edilmesini sağlayan sistem sayesinde hedeflenen tedavi planları kısa sürede oluşturulur. Sistem içerisinde bulunan otomasyon ve optimizasyon modülleri ile tedavi planlama sürecinde oldukça zaman alan süreçler hızlı bir şekilde tamamlanarak tedavi planı için harcanan zaman daha verimli bir şekilde kullanılabilir. Kliniğimizde bulunan üstün teknoloji bütün tedavi cihazları ile entegrasyonu sağlanmıştır. Volümetrik ark tedavisi (VMAT), IMRT, üç boyutlu konformal tedavi (3DCRT) planlamaları için etkin sonuçlar sunar. Farklı tedavi teknikleri, farklı cihazlar ve doz şemalarına ait tedavi planlarını üst üste toplayarak değerlendirme yapma imkanı sunar. Adaptif planlama, çok kriterli optimizasyon (MCO) fonksiyonları ile her hasta için en iyi planların oluşturulması sağlanır. Fallback (Yedek) planlama özelliği sayesinde cihaz arızası durumunda planlar kısa sürede kliniğimizdeki diğer cihazlara aktarılarak hasta tedavilerinin zaman kaybetmeksizin sürdürülebilirliği sağlanır.
Dünya’daki en hızlı bilgisayarlı tedavi planlama sistemidir ve Anabilim Dalı’mızda mevcut olan 2016 modeli Türkiye’deki klinik uygulamaların ilk örneğidir.
Elektron ve Foton Dozimetri Sistemleri
Geniş bir dozimetri paketine sahip olan departmanımızın envanterinde 2 adet su fantomu ve sistemi, katı fantomlar, farklı hacimlerde iyon odaları ve diyotlar, TLD, OSL, invivo diod vb. gibi en son teknolojik sistemlerin yanı sıra, 1 adet Diamond dedektör, 2 adet 729 2-D array iyon odası, 1 adet DAVID invivo kalite kontrol (QA) sistemi bulunmaktadır. Bu sistemlerle linear hızlandırıcı cihazların kalite kontrol ölçümleri ve kalibrasyon işlemleri yapılmaktadır.
Nasıl Yararlanırım?
İlk muayene ve kontrol randevuları
Radyasyon Onkolojisi Bölümü’müzün, Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü -1. katındaki poliklinik sekreterliği ve -2. katındaki Cyberknife® ünitesi sekreterliklerinden poliklinik muayene ve kontrol randevuları verilir. Ayrıca hastanemizin 444 4 444 numaralı “Çağrı Merkezi”nden de randevu alabilirsiniz. Randevu almaya lütfen Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri’nin yönlendirme fişi, nüfus cüzdanınızın aslı ve varsa resmi sevk kağıdınız ile geliniz. Muayeneye gelirken hastalığınızla ilgili tüm raporlar (ameliyat, epikriz, varsa almış olduğunuz eski radyoterapiye ait bilgiler vb.), radyolojik tetkikler (rapor ve CD’leri) ve patoloji preparatlarını getiriniz.
Simülasyon ve tedavi randevuları
Bu randevular muayene ile değerlendirilen ve radyoterapi alması uygun görülen hastalara verilmektedir.
İletişim/Ulaşım
Bölümümüz Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü’nün -1. ve –2. katındadır (zeminin altı). Tedavi birimleri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı öğretim üye ve görevlileri, radyasyon fiziği uzmanları ve araştırma görevlilerinin odaları -1. ve -2. katlarda bulunmaktadır.
Telefon:
+90 (312) 305 28 76 (Poliklinik)
+90 (312) 305 29 00 - 01 (Anabilim Dalı Başkanlığı)
+90 (312) 305 28 73 - 74 (Cyberknife® Robotik Radyocerrahi / Radyoterapi Ünitesi)

RADYOTERAPİ FİZİĞİ UZMANLARIMIZ

Ali Doğan
Demet Yıldız
Talip Yolcu
Bülent Ünlü
Gözde Düğel
Fatih Biltekin
Fazlı Yağız Yedekçi
Hüseyin Kıvanç

MEVCUT CİHAZLAR

2 adet Varian Clinac DHX High Performance Linear Hızlandırıcı (80 MLC)
2 adet Elekta Versa HD™ Linear Hızlandırıcı (160 MLC)
1 adet Accuray Cyberknife® (Robotik Kollu/Robotik Masalı Linear Hızlandırıcı)
1 adet Brainlab Novalis® Linear Hızlandırıcı
1 adet Varian GammamedPlus iX Brakiterapi HDR Sistemi
GE™ Brightspeed BT Simülatör
TOSHIBA Aquilion™ LB BT Simülatör
Elektron ve Foton Dozimetri Sistemleri

6 adet bilgisayarlı tedavi planlama cihazı
C Kollu (Philips BV 29)

Mevcut cihazlar ile konvansiyonel eksternal radyoterapi, 3-boyutlu konformal radyoterapi, yoğunluk ayarlı radyoterapi, stereotaktik radyocerrahi/radyoterapi ve brakiterapi yapılmaktadır.
Accuray Cyberknife® (Robotik Kollu/Robotik Masalı Linear Hızlandırıcı)
Cyberknife® robotik kollu linear hızlandırıcıya ve robotik masaya sahip bir radyocerrahi sistemidir. Altı serbestlik derecesine sahip olan robotik kol üzerinde 6 MV linear hızlandırıcı taşımaktadır. Diğer linear hızlandırıcılardan farklı olarak kolimatör sistemi konus şeklindedir. İnce ışın demetleri kullanılarak milimetrenin altında hassasiyetle tedavi yapılır ve tümöre hedeflenen yüksek doz verilirken etrafındaki sağlıklı dokulara verilen hasar en aza indirgenir. Tedavi masası 6 boyutlu hareket kabiliyetine sahip robotik bir sistem olup kumanda odasından hareket ettirilebilmektedir. Tedavi boyunca kV görüntü kılavuzluğu sistemi ile hedef tümör bölgesinin pozisyonu sürekli olarak kontrol edilerek anlık değişiklikler saptanmakta ve anında düzeltilmektedir. MultiPlan® tedavi planlama sistemi ürün ailesinin en son üyesi olup doz optimizasyon teknolojisinin en son özelliklerini barındırmaktadır. Bu planlama sistemi tek eş merkezli olan veya olmayan ileri ve ters planlama algoritmasını kullanabilmektedir. Işınlama sırasındaki solunuma bağlı ıskalama problemleri, hasta ile beraber nefes alma hareketlerini ve dolayısıyla tümörü takip eden Synchrony™ sistemi ile engellenebilir. Yüksek teknolojisi sayesinde çok küçük boyutlu tümörlerin tedavisinde yüksek doz avantajı ve yüksek hassasiyetli tedaviler sağlar. Dünyada sayılı merkezlerde bulunan Cyberknife® kendine has teknolojisiyle tektir.
Brainlab Novalis® Linear Hızlandırıcı
Beyin tümörlerine yönelik tasarlanan bu cihaz, masa ve linear hızlandırıcı özellikleri ile diğer tümör tiplerini de tedavi edebilmektedir. Ark tedavisi, konformal tedavi (3BKRT), stereotaktik radyocerrahi (SRC), stereotaktik vücut radyoterapisi (SVRT) ve YART tedavisi yapabilme özelliği bulunmaktadır. Novalis® mikro-MLC sistemine sahiptir. Bu sayede tedavi alanına uygun çok küçük tümörler de tedavi edilebilmektedir. Tedavi masası robotik olup kumanda odasından hareket ettirilebilmektedir. Altı boyutlu hareket kabiliyeti olan tedavi masası ve kV tüpleri içeren görüntüleme sistemi ile hasta pozisyonlaması hassas ve doğru bir şekilde yapılabilmektedir.
İki adet Varian Clinac DHX High Performance Linear Hızlandırıcı (80 MLC)
İki adet aynı özellikte olan Varian marka lineer hızlandırıcı cihazı 6 MV ile 18 MV X ışını enerjilerine ve 6 farklı elektron enerjisine sahiptir. Ark tedavisi, konformal tedavi ve YART tedavisi yapabilme özelliklerine sahip olan cihaz, 80 adet çok yapraklı kolimatöre (MLC) sahiptir. Ayrıca bu cihazların YART QA yazılımı da bulunmaktadır. Dinamik wedge özelliği olmasının yanında 150, 300, 450, 600 sabit wedge’lere de sahiptir. MLC sistemi sayesinde koruma bloklarına ihtiyaç duyulmamaktadır. Elektronik portal görüntüleme sistemi (EPID) ve amorf silikon dedektörleri sayesinde portal görüntüleme elektronik ortamda yapılarak doz değerlerine bakılabilmektedir. DICOM™ protokolüne uygun olan sistem Aria™ Network sistemiyle tüm cihazlara bağlıdır.
İki adet Elekta Versa HD™ Linear Hızlandırıcı (160 MLC)
Volumetrik ark tedavisi (VMAT), 3BKRT, SRC, SVRT ve YART yapabilme özelliği bulunan cihazlar, 160 adet MLC’ye sahiptir. Mevcut MLC sistemi günümüzün en ileri teknolojisini taşımaktadır. Tedavi masası robotik olup kumanda odasından hareket ettirilebilmektedir. Bu sayede tedavi öncesi kV görüntü kılavuzluğu sistemi (cone-beam CT/ortogonal kV) ile tedavi verilecek hedef bölgenin pozisyonu kontrol edilerek saptanan değişiklikler anında düzeltilebilmektedir. Yüksek doz hızlı tedaviye imkân tanımasıyla birlikte tedavi süresi ciddi oranda kısalmaktadır. Ayrıca cihazların düzleştirici filtresiz (FFF) özelliği ile yüksek doz hızının yanı sıra keskin doz düşüşleri elde edilerek tedavi edilen bölge komşuluğundaki organların yüksek hassasiyetle korunması sağlanmaktadır.
Varian GammamedPlus iX Brakiterapi HDR Sistemi
Ir-192 radyoaktif kaynağı kullanan Gammamed yüksek doz hızlı (HDR) brakiterapi sistemidir. Bu sistem 24 kanaldan hasta tedavisine imkân vermektedir. Brakiterapide radyoaktif kaynaklar hedef bölgenin içine ya da çok yakınına yerleştirilir. Bu sistemle birlikte Varian BrachyVision™ tedavi planlama sistemi kullanılmaktadır.
GE™ Brightspeed BT Simülatör
Konvansiyonel simülatör cihazından farklı olarak bilgisayarlı tomografi (BT) üzerinden simülasyon yapabilen bu cihaz, kesit aralıkları 1 mm ile 10 mm arasında olmak üzere her rotasyonda 8 adet kesit elde edilebilmektedir. Spiral tarama yapabilmektedir. Sitemin saniyede gerçekleştirdiği projeksiyon sayısı 1388’dir. Cihazın tetkik mesafesi 160 cm’dir. Sistem içerisinde BT görüntüleri ile simülasyon yapmak amacıyla Advantage Workstation ve CT SIM™ yazılımı vardır. Sistemde 2 sıra halinde 46 adet katı hal dedektörü mevcuttur.
TOSHIBA Aquilion™ LB BT Simülatör
BT üzerinden simülasyon yapabilen bu cihazda 16 sıra halinde katı hal dedektörü vardır. Kesit aralıkları 0.5 mm ile 8 mm arasında olmak üzere her rotasyonda 32 adet kesit elde edilebilmektedir. Doksan cm gantri açıklığı ve 70 cm değerlendirme alanı (FOV) ile en geniş tarama alanına sahiptir. Cihazın tetkik mesafesi 180 cm’dir. AIDR 3D (Adaptif İteratif Doz Azaltımı 3D) algoritması ile hastaya minimum doz verilerek (%75 daha az) yüksek çözünürlükte görüntü kalitesi elde edilmektedir. Sistemde diş, kalça ve vertebra gibi bölgelerde yer alan protez artefaktlarını engelleyecek program bulunmaktadır. Dört boyutlu solunum kontrollü BT algoritması ile hastanın solunum fazları elde edilerek, solunuma bağlı yer değiştiren hedeflerin hareketi yüksek doğrulukta tayin edilebilmektedir. Bu sayede hedef hacimlere verilen emniyet sınırı azaltılabilir, dolayısıyla ışınlanan tedavi alanı azalır ve çevredeki sağlıklı dokular maksimum düzeyde korunabilir. Sistem içerisinde BT görüntüleri ile simülasyon yapmak amacıyla dörtlü hareketli lazer sistemi mevcuttur.
RaySearch RayStation® Tedavi Planlama Sistemi
Gelişmiş teknolojik alt yapısıyla tedavi planlama aşamalarında daha hızlı ve etkili sonuçlar elde edilmesini sağlayan sistem sayesinde hedeflenen tedavi planları kısa sürede oluşturulur. Sistem içerisinde bulunan otomasyon ve optimizasyon modülleri ile tedavi planlama sürecinde oldukça zaman alan süreçler hızlı bir şekilde tamamlanarak tedavi planı için harcanan zaman daha verimli bir şekilde kullanılabilir. Kliniğimizde bulunan üstün teknoloji bütün tedavi cihazları ile entegrasyonu sağlanmıştır. Volümetrik ark tedavisi (VMAT), IMRT, üç boyutlu konformal tedavi (3DCRT) planlamaları için etkin sonuçlar sunar. Farklı tedavi teknikleri, farklı cihazlar ve doz şemalarına ait tedavi planlarını üst üste toplayarak değerlendirme yapma imkanı sunar. Adaptif planlama, çok kriterli optimizasyon (MCO) fonksiyonları ile her hasta için en iyi planların oluşturulması sağlanır. Fallback (Yedek) planlama özelliği sayesinde cihaz arızası durumunda planlar kısa sürede kliniğimizdeki diğer cihazlara aktarılarak hasta tedavilerinin zaman kaybetmeksizin sürdürülebilirliği sağlanır.
Dünya’daki en hızlı bilgisayarlı tedavi planlama sistemidir ve Anabilim Dalı’mızda mevcut olan 2016 modeli Türkiye’deki klinik uygulamaların ilk örneğidir.
Elektron ve Foton Dozimetri Sistemleri
Geniş bir dozimetri paketine sahip olan departmanımızın envanterinde 2 adet su fantomu ve sistemi, katı fantomlar, farklı hacimlerde iyon odaları ve diyotlar, TLD, OSL, invivo diod vb. gibi en son teknolojik sistemlerin yanı sıra, 1 adet Diamond dedektör, 2 adet 729 2-D array iyon odası, 1 adet DAVID invivo kalite kontrol (QA) sistemi bulunmaktadır. Bu sistemlerle linear hızlandırıcı cihazların kalite kontrol ölçümleri ve kalibrasyon işlemleri yapılmaktadır.

ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ EĞİTİM SÜRECİ

Araştırma görevlileri yılda iki kez Tıpta Uzmanlık Sınavı ile alınmaktadır. Eğitim süresi 4 yıldır.

AKADEMİK VE BİLİMSEL ETKİNLİKLER

Makale saatleri
Bölüm içi simülasyon toplantısı
Bölüm içi seminerler
Multidisipliner onkoloji toplantısı
Baş-boyun kanserleri ortak toplantısı
Jinekolojik kanserler ortak toplantısı
Göğüs hastalıkları ortak toplantısı
Meme hastalıkları ortak toplantısı
Ortopedi ortak toplantısı
Pediatrik tümörler ortak toplantısı
Beyin cerrahisi ortak toplantısı
Kemik iliği transplantasyon konseyi
Genel cerrahi ortak toplantısı
Pediatrik santral sinir sistemi tümörleri ortak toplantısı
Onkoloji ve radyasyon onkolojisi konferansları

ANABİLİM DALI ÇALIŞMA KONULARI

Erişkin ve çocukluk çağı malign tümörlerinin radyoterapisi
Eş zamanlı kemoradyoterapi
Sistemik radyoizotop tedavileri
Radyobiyoloji
Radyasyon fiziği
Deneysel radyoterapi
Benign tümörlerde radyoterapi (Peyronie hastalığı, hipofiz adenomları, Arterio-venöz malformasyonlar vb.)
Brakiterapi
Robotik radyocerrahi/radyoterapi

DİĞER BİRİMLERDE DERSLER
Tıp Fakültesi (Türkçe/İngilizce)

Temel Radyoterapi (Teorik)
İyi Hekimlik Uygulamaları (İHU)
Meme Kanserlerinde Radyoterapi (Teorik)
Gastrointestinal Sistem Tümörlerinde Radyoterapi (Teorik)
Jinekolojik Tümörlerde Radyoterapi (Teorik)
Radyasyon Onkolojisi (Teorik/Klinik)

Sağlık Meslek Yüksekokulu

RTT 114: Radyobiyoloji
RTT 107: Radyoterapi Fiziği
RTT 108: Simülasyon Tekniği
RTT 117: Klinik Onkoloji
RTT 291: Staj-I
RTT 213: Bilgisayarlı Tedavi Planlaması
RTT 205: Radyoterapi Cihazları
RTT 207: Radyasyon Sağlığı ve Korunma
RTT 292: Staj-II

SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
Radyoterapi Fiziği Yüksek Lisans Programı

RAF 602: Radyobiyoloji
RAF 604: Radyasyon Onkolojisi I
RAF 605: Radyasyon Onkolojisi II
RAF 603: Radyoterapi Fiziği I
RAF 616: Radyoterapi Fiziği II
RAF 615: Foton Elektron Dozimetrisi
RAF 618: Termolüminesans Dozimetri
RAF 619: Radyasyon Fiziği Seminerleri
RAF 600: Özel Konular

Radyoterapi Fiziği Doktora Programı

RAF 704: Brakiterapi
RAF 705: İleri Klinik Radyasyon Onkolojisi
RAF 706: Radyobiyoloji
RAF 707: Eksternal Tedavi
RAF 709: İyi Klinik Uygulamalar
RAF 702: Tedavi Planlama Sistemleri
RAF 714: Biyomedikal Görüntü İşleme
RAF 720: İleri Radyoterapi Fiziği Seminerleri
RAF 799: Doktora Yeterlilik Sınavına Hazırlık
RAF 700: Özel Konular

VERİLEN HİZMETLER
Bölümümüzde eksternal (dışarıdan) tedavi ve brakiterapi (tümör veya ilgili organ içerisinden) olanakları bulunmaktadır. Eksternal tedaviler için toplam 6 cihaz kullanılmaktadır. Bunların tümü yeni teknoloji Linear Hızlandırıcı cihazları olup, 6 MV ve 18 MV düzeyinde X-ışınları ve 6 ayrı kademede elektron demetleri üretebilmektedir. Böylece derin ve yüzeyel tümörlerin tedavisi mümkün olmaktadır. Bu cihazlardan Cyberknife® ve Novalis® ile stereotaktik radyoterapi ya da radyocerrahi olarak adlandırılan odaksal ışınlama yapılabilir.
Brakiterapide ise ayaktan tedavi olanağı veren yüksek doz hızlı cihazımız bulunmaktadır. Bu cihazla başta jinekolojik tümörler ve akciğer tümörleri olmak üzere birçok tümöre yakın mesafeden ışınlama yolu ile yüksek radyasyon dozu emniyetli bir şekilde verilebilmektedir.
Bölümümüzde ayrıca, hastaların tedavi alanlarının belirlenmesinde kullanılan 2 adet bilgisayarlı tomografi (BT) simülatör ve bir adet C-kollu X-ışını cihazı bulunmaktadır.
Bölümümüzde tedavilerimizi sağlıklı ve ayrıntılı bir şekilde planladığımız gelişmiş, üç boyutlu planlama ve YART (Yoğunluk ayarlı radyoterapi, ‘IMRT’) yapma özelliğinde 4 adet bilgisayarlı tedavi planlama cihazı bulunmaktadır. Cyberknife® ve Novalis® cihazlarının ise kendine özgü planlama sistemleri olup, solunum ve tümör takibi dahil her türlü modern planlamayı yapabilecek donanımdadır. Yüksek kalitede bir tedavi için gerekli olan kapsamlı, teknik alt yapı ve ağ (network) sistemi Anabilim Dalımızın donanımını tamamlamaktadır.
Hastanın değerlendirilmesi
Bölümümüze tedavi olmak üzere gönderilen veya doğrudan başvuran hastalar Anabilim Dalımız öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve araştırma görevlileri tarafından muayene edilip, laboratuvar ve radyolojik tetkikleri, ameliyat ve patoloji raporları incelenerek değerlendirilir. Radyoterapi alması uygun görülen hastalara öncelikle tedaviye ilişkin bilgi verilir ve tedavi hazırlığı yapmak üzere randevusu ayarlanır.
Tedavi hazırlığı için gereken işlemler belirli bir süre alacağı için hastaya simülasyon için aynı gün ya da birkaç gün sonrasına randevu verilir.
Tedavi Hazırlığı ve Simülasyon
Tedavi öncesi hazırlık iki bölümden oluşur: Simülasyon öncesi hazırlık ve simülasyon. Simülasyon öncesi hazırlık aşamasında tedavi edilecek bölgeye göre değişen, tedavi sırasında hastaların hareketsiz kalabilmelerini sağlayan çeşitli araç ve gereçlerden faydalanılır (kişiye özel termoplastik baş-boyun maskeleri, hastanın vücudunun şeklini alabilen özel yataklar vb.). Simülasyon, tedavi cihazlarındaki şartlar sağlanarak radyasyon uygulanacak alanların belirlenmesi işlemidir. Simülasyon için gelen hasta öncelikle teknisyenler tarafından karşılanır ve gerekli bilgi verilir. Simülasyon sırasında hastanın hareket etmemesi önem taşır. Bu nedenle çocuk hastalarımızın yanında başlangıçta özel önlemler alınarak (kurşun yelek giydirilerek) anne-babalarının kalmasına izin verilebilir. Ancak 5 yaş altındaki çocuk hastalarda anestezi eşliğinde simülasyon yapılmaktadır. Hasta tedavi masasına yatırıldıktan sonra tedavi edilecek bölgenin bilgisayarlı tomografi kesitleri alınır. Bu işlem sırasında hastanın radyoterapi sırasında kullanacağı maske, tedavi yatağı gibi yardımcı düzeneklerde kullanılacağı için bu tetkikin bölümümüzdeki bilgisayarlı tomografi cihazında doktorlarımız ve/veya teknisyenlerimiz gözetiminde yapılması gerekmektedir. Simülasyon işlemi sonrasında elde edilen bilgisayarlı tomografi bilgileri bölümümüzdeki tedavi planlama bilgisayarlarına aktarılarak en uygun tedavi planı yapılır.
İşlem sonrası vücudun tedavi edilecek yerlerine özel kalemlerle veya işaret bantları ile özel işaretler konulur. Bu işlemden sonra, tedaviye kadar ve tedavi sırasında bu işaretlerin muhafaza edilmesi önem taşır. Hastalar rahatça yıkanabilir ancak bu işaretlerin çıkmaması ve tedavi alanlarında cildin tahriş olmaması için, bu bölgelerin ılık suyla yıkanması ve lif ya da kese kullanılmaması önerilir.
Eksternal Tedavi Uygulamaları
Bölümümüzde eksternal tedaviler için toplam 6 cihaz kullanılmaktadır. Bunlardan dördü Lineer Hızlandırıcı cihazları olup, 6 ve 18 MV düzeyinde X-ışınları ve 6 ayrı kademede elektron demetleri üretebilmektedir. Bu cihazlar, -1. ve -2. katlarda bulunmaktadır. Eksternal amaçlı kullanılan diğer iki cihaz ise Novalis® ve Cyberknife® cihazı olup, -2. kat’da özel yerleşim yerlerinde hizmet vermektedir.
Eksternal tedavi cihazları çevreye radyasyon yayılımı olmaması için özel olarak yapılan kalın duvarlı odalar içinde yer alır ve dışarıda teknisyenin oturduğu bir kumanda odasından idare edilir. Tedavi sırasında hastanın izlendiği kapalı devre kamera sistemi ve karşılıklı konuşabilme imkânı veren diyafon sistemi bulunmaktadır.
Hasta tedavi odasına alındıktan sonra soyunma kabinlerinde tedavi bölgesini açıkta bırakacak şekilde doktor ve teknisyenlerin uygun gördüğü şekilde hazırlanır. Tedavi için hastanın tedavi masasına simülasyon işlemi ile aynı şartlarda yatırılması gereklidir. Bu amaçla varsa maske ve tedavi yatağı gibi araç ve gereçler kullanılır. Doktor, radyoterapi fiziği uzmanı ve teknisyenler önceden belirlenmiş olan tedavi alanlarına göre gerekli işlemleri yapar ve ekip cihaz odasından çıktıktan sonra tedavi başlatılır.
Tedavi sırasında hasta hiçbir şey hissetmez. Radyasyonun verildiği anda, hafif ve ince devamlı bir ses duyulabilir. Tedavi genellikle 10-20 dakika sürer. Birden fazla alan varsa bu süre uzayabilir. Cihaz hasta etrafında döner. Tedavi sırasında hastanın hareket etmemesi çok önemlidir. Tedavi bittikten sonra hasta teknisyen tarafından cihaz odasından çıkarılır ve sonraki tedaviler için randevu saati belirlenir.
Tedavi süresi hastaya uygulanacak tedavi protokolüne göre farklılık göstermekle birlikte, genellikle haftada 5 gün (pazartesi-cuma) olmak üzere, toplam 1-7 hafta arasında değişir. Özel durumlarda günde 2 –3 tedavi uygulaması da yapılabilir.
Brakiterapi
Brakiterapi sözcüğü yakından tedavi anlamına gelir. Radyoaktif kaynakların doğrudan organ ve vücut boşluklarına ya da doku içerisine yerleştirilmesi ile uygulanır. Farklı uygulama yöntemleri olan brakiterapi yöntemi için Anabilim Dalımızda ayaktan tedavi olanağı veren yüksek doz hızlı cihazımız bulunmaktadır.
Brakiterapi uygulanacak hasta tedavi için randevusuna geldikten sonra brakiterapi hemşiresi tarafından bilgilendirilir. Yapılacak işleme bağlı olarak hafif bir sakinleştirici iğne yapılır. Doktorlar tarafından tedavinin uygulanacağı bölgeye radyoaktif kaynak içermeyen bazı aplikatörler yerleştirilir. Bazı hastalarda bu işlemin yapılması için genel anestezi gerekebilir ve bu işlem Hacettepe Erişkin Hastanesi ameliyathanelerinde yapılır. Hasta uygulamadan sonra bilgisayarlı tomografi kesitleri alınmak üzere simülatöre alınır. İşlem tamamlandıktan sonra, tedavi planlaması yapılırken beklemek üzere brakiterapi bölümüne alınır.
Radyoterapi fiziği uzmanları ve doktorlar tarafından yapılan bilgisayarlı tedavi planlamasından sonra hasta tedavi odasına alınır. Hasta üzerindeki aplikatörlerle tedavi cihazı arasındaki bağlantılar sağlandıktan sonra tedavi ekibi dışarı çıkar ve tedavi başlatılır. Brakiterapi sırasında çevreye radyasyon yayılımı olmaması için tedavi kalın duvarlı odalar içinde yapılır ve dışarıda hemşirelerin oturduğu bir kumanda odasından idare edilir. Tedavi sırasında hastanın izlendiği kapalı devre kamera sistemi ve karşılıklı konuşabilme olanağı veren diyafon sistemi mevcuttur. Radyoaktif kaynak korumasından çıkıp, hastaya yerleştirilen aplikatörlerin içine gider ve ışınlama işlemi başlar. Tedavi sırasında hasta hiçbir şey hissetmez ancak hafif bir titreşim algılanabilir. Tedavi genellikle 1-20 dakika sürer, bu sürede hastanın hareket etmemesi önemlidir. Tedavi bittikten sonra yerleştirilen aplikatörler çıkarılır, hasta cihaz odasından çıkar ve sonraki tedavi için randevusu verilir.
Özel Uygulamalar
Cyberknife (Robotik Kollu/Robotik Masalı Linear Akseleratör)
Stereotaktik radyoterapi ya da radyocerrahi, görüntüleme teknikleri (bilgisayarlı tomografi-BT, manyetik rezonans görüntüleme-MRG, pozitron emisyon tomografisi-PET/BT, anjiyografi) ile elde edilen bilgilerle tedavi edilecek hedef tümöre maksimum, çevre normal dokulara ise minimum doz uygulamak için bir çok farklı açıdan aynı merkeze yönelen ışın demetleri prensibine dayanmaktadır. Tedavi birden fazla fraksiyonda uygulanır ise “Stereotaktik radyoterapi”, tek fraksiyonda uygulanır ise “Stereotaktik radyocerrahi” olarak adlandırılır. Son yıllarda bu alandaki en önemli gelişmelerden biri, stereotaktik radyocerrahinin kranial ve kranium dışı lezyonlara Cyberknife® ya da linear akseleratör cihazları ile uygulanmaya başlamasıdır.
Cyberknife® ile görüntü füzyonu yardımıyla (BT, MRG, PET/BT, 3-boyutlu anjiyo füzyonu) optimal hedef belirlenebilmekte ve klinik doğruluk sapması 1 mm içinde olacak şekilde daha homojen ve konformal tedaviler uygulanabilmektedir. Diğer tedavi cihazlarına göre önemli üstünlükleri arasında intrakraniyal lezyonların tedavisinde kafaya vidalanan bir çerçeve gerektirmemesi, dinamik ışın kullanımı ile tedavi sırasında hasta hareketlerini ve organ hareketlerini kompanze edebiliyor olması ve 20-30 sn’de bir kontrol radyografileri ile güvenli bir tedavi olanağı sunması sıralanabilir. Görüntü klavuzluğunda radyoterapi (IGRT) gibi, günümüzdeki en son radyoterapi teknolojisini kullanmaktadır. Dört-boyutlu radyoterapi olarak adlandırılan ve özellikle solunum ile hareketli olan organ tümörlerinde (başta erken evre akciğer kanserleri ve akciğere olan metastazlarda) solunum hareketlerini aktif olarak izleyerek eş zamanlı tedavi edebilen tek cihazdır. Robotik kolun linear hızlandırıcı cihazı çok geniş bir yelpazede radyocerrahi ve radyoterapi imkanı sunmaktadır:

Beyin:

İyi huylu beyin tümörleri
Arteriovenöz malformasyonlar
Fonksiyonel tümörler
Kötü huylu beyin tümörleri (Erişkin ve çocukluk çağı, konvansiyonel eksternal tedavi ile kombine)
Metastazlar (1-3 adet)

Tüm vücut:

Akciğer kanserleri
Prostat kanserleri
Baş-boyun kanserleri
Vertebra tümörleri
Bazı gastrointestinal tümörler (başta pankreas)
Metastazlar (1-3 adet karaciğer ve akciğer metastazları)