Ana bilim dalımız, kuruluşundan bu yana Tıbbi Fizyoloji alanında lisans ve lisansüstü̈ eğitim programlarını yürütmektedir. Türkiye’deki ilk fizyoloji bölümlerinden biri olarak pek çok üniversitenin kurulması aşamasında görev alan birçok öğretim elemanı ve bilim insanı yetiştirmiştir. Osmangazi, Ondokuz Mayıs, Erciyes, Cumhuriyet ve Karadeniz Teknik Üniversitelerinin ilk Tıp Fakültesi öğrencileri fizyoloji derslerini anabilim dalımızda almıştır. Gülhane Askeri Tıp Fakültesi’nin Fizyoloji Bölümünün kuruluşuna da katılmış, 16 yıl süreyle (1980-1996) öğrenci dersleri vermiş, asistanları yetiştirmiştir. Yakın Doğu Üniversitesi’nde Tıp Fakültesi ve diğer sağlık okullarının 2008-2012 arasındaki fizyoloji dersleri öğretim üyelerimiz tarafından verilmiştir.
Bölümümüzde başlıca düz kas fizyolojisi, stres ve apoptotik mekanizmalar, hemoreoloji, elektrofizyoloji, nörofizyoloji (EEG, uyku, davranış), moleküler fizyoloji, oksidatif stres, nöroendokrin fizyolojisi konularında çalışmalar yapılmaktadır. Biri modüler sistem olmak üzere dokuz adet bilgisayarlı veri toplama ve analiz sistemi araştırma ve eğitim amaçlı kullanılmaktadır. İzole organ laboratuvarında, düz kasın çeşitli kimyasal ve elektriksel uyarana verdiği cevaplar kayıt ve analiz edilerek kasılma, gevşeme mekanizmaları incelenmektedir. Hemoreoloji laboratuvarında eritrosit deformabilitesi, eritrosit aggregasyonu, plazma viskozitesi ve kanın hemostatik özelliklerinin ölçümü yapılabilmektedir. Moleküler fizyoloji laboratuvarında hücre içi protein analizleri ile hücre içi sinyal yolakları araştırılmaktadır. Bu laboratuvarda hücre kültür çalışmaları da yapılabilmektedir. Laboratuvarlarımızda çeşitli fiziksel ve mental stres modelleri kullanılarak, insanlar ve deney hayvanlarında akut ve/veya kronik stresin farklı vücut sistemleri üzerindeki etkileri incelenebilmektedir. Nörofizyoloji laboratuvarında refleks arkı nöral komponentlerinin uyarılabilirliğini ölçmede bir araç olarak Hoffmann (H) refleksi ölçümleri yapılabilmektedir. EEG laboratuvarımızda 24 kanallı bir EEG cihazı mevcuttur. Gerekli yazılımları ile görsel ve işitsel uyarılmış potansiyel kaydı yapılmaktadır. Laboratuvarlarımızda mitokondrinin yaşlanma fizyolojisinde ve bazı hastalıkların patofizyolojisindeki yeri ve oksidatif stres ile ilişkisini inceleyen araştırmalar da yapılmaktadır.
Eğitim
Lisans Programı
Fizyoloji Ana Bilim Dalı tarafından Tıp Fakültesi Türkçe ve İngilizce Dönem I ve Dönem II öğrencilerine, ayrıca Diş Hekimliği Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Eczacılık Fakültesi, Hemşirelik Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Fakültesi ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencilerine teorik ve uygulamalı fizyoloji dersleri verilmektedir. Eğitim dili Tıp Fakültesi İngilizce Programında İngilizce, diğer okullarda Türkçedir.
Fizyoloji Ana Bilim Dalının uygulamalı derslerinde bilgisayarlı veri toplama ve analiz sistemleri kullanılarak öğrenciler tarafından bizzat yürütülen deneyler yapılır.Tıp Fakültesi öğrencileri 13 pratik dersin 6’sında bilgisayarlı veri toplama ve analiz sistemlerini kullanmaktadır. Uygulamalı dersler sırasında, ana bilim dalımızın öğretim üyeleri tarafından hazırlanmış olan ve dersle ilgili detaylı açıklamaları içeren bir laboratuvar kitabı kullanılmaktadır. Uygulamalı dersler her öğrencinin katılımını sağlayacak şekilde düzenlenmektedir. Öğrenciler bir veya iki öğretim elemanının yönlendirici olduğu 9-10 kişilik gruplar halinde çalışmakta, deneylerin sonunda sonuçlar tartışılmakta ve laboratuvar kitabında yer alan sorular cevaplandırılmaktadır. Her dersin sonunda önceden belirlenmiş kriterlere göre öğrenci performansı değerlendirilmektedir. Yıl içinde verilen bu notların ortalaması ve yıl sonundaki nesnel yapılandırılmış pratik sınav notuna göre her öğrencinin toplam pratik ders başarısı belirlenmektedir.
Lisansüstü Programlar
Tıpta Uzmanlık
Tıbbi Fizyoloji, insan yapısını oluşturan hücre, doku, organ ve sistemlerin görevlerini, bu görevleri yerine getirme mekanizmalarını, buradaki neden-sonuç bağlantılarını, ayrıca bu yapıların birbirleriyle ve dış dünya ile ilişkilerini inceleyen ve bunu müspet bilim kanunlarına ve bilimsel yöntemlerle yapılan deneylerin sonuçlarına dayanarak açıklayan temel tıp dalıdır. Bu konularla ilgili bilimsel araştırma ve çalışmalar fizyoloji uzmanlık dalının temel kapsamındadır. Fizyoloji Uzmanlık Eğitiminin ana amacı, bu eğitimi alan kişiye Tıbbi Fizyoloji konusunda teorik-pratik eğitim ve araştırma yapabilecek düzeyde bilgi ve becerilerin kazandırılmasıdır. Fizyoloji uzmanları hem teorik bilgiye hem de laboratuvar uygulama becerilerine hâkim olarak bilimsel araştırmalar ve klinik uygulamalarda görev alırlar.
Uzmanlık öğrencilerinin bütün fizyoloji konularında ileri düzeyde, fizyolojiye yardımcı bilim dallarında ise (biyoistatistik, farmakoloji, biyofizik gibi) en azından temel düzeyde bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Ayrıca bireysel olarak teorik ve pratik dersleri, makale ve seminerleri hazırlayıp sunabilmeleri, özel konularda literatür hakimiyeti kazanıp, araştırma planlama, hazırlama, yürütme ve değerlendirme bilgi ve becerilerini kazanmaları hedeflenmektedir. Fizyoloji Ana Bilim Dalına araştırma görevlileri tıpta uzmanlık sınavı (TUS) ile alınmaktadır. Her TUS döneminde bölümün gereksinimleri ve kadro durumuna göre araştırma görevlisi kadrosu ilan edilmektedir. Uzmanlık eğitiminin asgari süresi dört yıldır.
Fizyoloji uzmanlık eğitimi boyunca uzmanların laboratuvar güvenliği sağlama ve yönetme becerisi, klinik ve deneysel araştırmaları planlama, yürütme ve sonuçlarını yorumlama yetkinliği, fizyolojik parametrelerin ölçümü ve bu ölçümlerin doğruluğunun sınanması, multidisipliner bakış açısıyla büyük resmi görme ve farklı branşlarla iş birliği yapma becerisi, akademik düzeyde bilgi üretme, sunma ve yayın yapma yetkinliği kazanması hedeflenir.
Doktora
Fizyoloji Doktora Programı Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde ve ilgili yönetmelik çerçevesinde yürütülmektedir. Fizyoloji Doktora programının amacı fizyoloji alanında gerekli bilgi birikimi, en az bir araştırma konusuyla ilgili literatür bilgisi ve laboratuvar becerisi evrensel düzeye ulaşmış; bilgi ve becerilerini yetişmekte olan bilim insanlarına aktarabilecek eğitim becerileriyle donanmış; bağımsız olarak bir araştırmayı planlayıp gerçekleştirebilen ve elde ettiği verileri bilimin ve insanlığın yararına sunabilen, yeni bilgi üretebilen; evrensel bilim insanının etik ve sosyal niteliklerini taşıyan fizyoloji doktoru yetiştirmektir. Doktora programı dersler, yeterlik sınavı, tez önerisi, tez çalışması ve tez savunma sınavından oluşur. Öğrenim süresi 4 yıldır. Lisansüstü eğitim programlarının dili Türkçedir ancak Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitü Kurulunun önerisi ve Senatonun kararı ile yabancı dilde programlar açılabilir. Tez çalışmasının dili program dilidir; Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile farklı bir dilde yapılabilir.
Ana Bilim Dalımızda yürütülmekte olan doktora programı kapsamında Tıp Fakültesi Dönem 2 Fizyoloji ders kurullarından başarılı olunması, 240 AKTS program kredisinin tamamlanması ve doktora tezinin hazırlanarak, tez savunmasının başarı ile yapılması gerekmektedir. Eğitim programında teorik derslerin yanı sıra uygulamalı laboratuvar dersleri de yer almaktadır. Programda belirtilen zorunlu ve seçmeli dersler ana bilim dalımız öğretim üyeleri tarafından verilmektedir. Bunun yanı sıra Hacettepe Üniversitesi bünyesinde bulunan enstitülerden de seçmeli dersler alınabilmektedir. Uygulamalı laboratuvar dersleri ana bilim dalımız araştırma laboratuvarında yürütülmektedir.
Fizyoloji Doktora Programı mezunları tüm üniversitelerin Tıp Fakülteleri Fizyoloji Ana Bilim Dallarında akademik kadroda yer alabilirler. Kamu kurumları veya özel sektörde sağlık alanındaki projeleri yürütebilirler. Ayrıca bazı mezunlarımız gibi yurtdışında çeşitli üniversite veya araştırma birimlerinde çalışmalarına devam edebilirler.
Yüksek Lisans
Fizyoloji Yüksek Lisans Programı Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde ve ilgili yönetmelik çerçevesinde yürütülmektedir. Fizyoloji Yüksek Lisans programının amacı fizyoloji alanında, belirli bilgi ve beceri birikimine sahip, bilimsel araştırma yapmasını, bilgiye erişme, değerlendirme ve yorumlama yeteneğini kazanmış, evrensel bilim insanının etik ve sosyal niteliklerini taşıyan yüksek lisans mezunlarını yetiştirmektir. Yüksek lisans öğrenimi yapan öğrenciler, ders, seminer ve uygulama çalışmalarına ek olarak bir tez çalışması yürütürler. Öğrenim süresi 2 yıldır.
Lisansüstü eğitim programlarının dili Türkçedir ancak Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitü Kurulunun önerisi ve Senatonun kararı ile yabancı dilde programlar açılabilir. Tez çalışmasının dili program dilidir; Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile farklı bir dilde yapılabilir. Anabilim Dalımızda yürütülmekte olan 2 yıllık yüksek lisans programı kapsamında Tıp Fakültesi Dönem 2 Fizyoloji ders kurullarından başarılı olunması, 120 AKTS kredisinin tamamlanması ve yüksek lisans tezinin hazırlanarak, tez savunmasının başarı ile yapılması gerekmektedir.
Fizyoloji Yüksek Lisans Programı mezunları tüm üniversitelerin Tıp Fakülteleri Fizyoloji Ana Bilim Dallarında akademik kadrolarda yer alabilirler. Kamu kurumları veya özel sektörde sağlık alanındaki projeleri yürütebilirler. Ayrıca mezunlarımız yurtdışında çeşitli üniversite veya araştırma birimlerinde çalışmalarına devam edebilirler.