FİZYOLOJİ ANABİLİM DALI
Tel +90 (312) 305 15 67
Belgeç (faks) +90 (312) 310 05 80
E-posta fizyoloji@hacettepe.edu.tr
URL www.fizyoloji.hacettepe.edu.tr

TARİHÇE

Temel tıp bilimlerinden olan fizyoloji, canlıların dokularının, organlarının görevlerini ve bu görevleri nasıl yerine getirdiğini inceleyen bir bilim dalıdır. İlk kez M.Ö. 600’lü yıllarda Yunanlılar tarafından felsefi bir terim olarak kullanılan fizyoloji, 16.yüzyıldan itibaren tıp terminolojisine girmiştir. Fizyoloji Ana Bilim Dalımız, 1964 yılında Rektör İhsan Doğramacı tarafından Amerika'dan davet edilmiş olan Naci Bor başkanlığındaki klinisyen/ fizyolog ekibince kurulmuştur. Bu ekip içerisinde Naci Bor'un yanı sıra Ethem Erinç ve Orhan Andaç yer almaktadır. Şu anda ana bilim dalı başkanlığı Z. Dicle Balkancı tarafından yürütülmekte olup bu görevde günümüze kadar sırasıyla Naci Bor, Orhan Andaç, Orhan Duman, Abit Yalçın Rıdvanağaoğlu, Z. Dicle Balkancı ve Neslihan H. Dikmenoğlu yer almışlardır.

ÖĞRETİM ÜYELERİ

 

YER VE KAPASİTE

Fizyoloji Ana Bilim Dalı, Tıp Fakültesi binası ikinci katında yerleşmiştir. Bu kattaki üç blokta ana bilim dalı başkanlığı, akademik personel odaları, nörofizyoloji, solunum, hemoreoloji ve öğrenci laboratuvarları ile ameliyathane yer almaktadır. Hacettepe Üniversitesi Fizyoloji Ana Bilim Dalı öğretim üyeleri, HÜ Tıp Fakültesine, Diş Hekimliği Fakültesine, Eczacılık Fakültesine, Eğitim Fakültesine, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokuluna, Hemşirelik Yüksekokuluna, Çocuk Sağlığı ve Gelişimi Yüksekokuluna, Beslenme ve Diyetetik Yüksekokuluna, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokuluna fizyoloji dersleri vermektedir. Bu okulların yıllık öğrenci laboratuvar pratik çalışması 249 saattir.

ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ EĞİTİM SÜRECİ

Tıbbi Fizyoloji, insan yapısını oluşturan hücre, doku, organ ve sistemlerin; görevlerini, bu görevleri yerine getirme mekanizmalarını, buradaki neden-sonuç bağlantılarını, ayrıca bu yapıların birbirleriyle ve dış dünya ile ilişkilerini inceleyen ve bunu müspet bilim kanunlarına ve bilimsel yöntemlerle yapılan deneylerin sonuçlarına dayanarak açıklayan temel tıp dalıdır. Bu konularla ilgili bilimsel araştırma ve çalışmalar fizyoloji uzmanlık dalının temel kapsamındadır.

Fizyoloji Uzmanlık Eğitiminin ana amacı, bu eğitimi alan kişiye Tıbbi Fizyoloji konusunda teorik-pratik eğitim ve araştırma yapabilecek düzeyde bilgi ve becerilerin kazandırılmasıdır.

Fizyoloji Ana Bilim Dalı tarafından uzmanlık eğitiminin fizyoloji doktora programına eş değer olması gerektiği prensip olarak kabul edilmiştir. Fizyoloji Uzmanlık Programı da bu prensibe göre hazırlanmıştır. Uzmanlık öğrencilerinin bütün fizyoloji konularında ileri düzeyde, fizyolojiye yardımcı bilim dallarında ise (biyoistatistik, farmakoloji, biyofizik gibi) en az temel düzeyde bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Ayrıca bireysel olarak teorik ve pratik dersleri, makale ve seminerleri hazırlayıp sunabilmeleri, özel konularda literatür hakimiyeti kazanıp, araştırma planlama, hazırlama, yürütme ve değerlendirme bilgi ve becerilerini kazanmaları hedeflenmektedir.

Fizyoloji Anabilim Dalında araştırma görevlileri tıpta uzmanlık sınavı ve doktora ile alınmaktadır. Her TUS döneminde bölümün gereksinimleri ve kadro durumuna göre araştırma görevlisi kadrosu ilan edilmektedir. Uzmanlık eğitiminin asgari süresi dört yıldır. Bu süre içerisinde bir aylık Büyük Acil Polikliniği rotasyonu zorunludur.

Uzmanlık eğitimi süresince bir temel tıp bölümü olan Fizyoloji Ana Bilim Dalında, araştırmalar ön plandadır. Araştırma görevlileri bölümde yürütülmekte olan araştırmalar hakkında bilgi sahibi olduktan ve gerekli fizyoloji bilgi birikimini yaptıktan sonra, araştırma planlayıp laboratuvar çalışmalarına başlarlar. Fizyoloji Ana Bilim Dalında hayvan ve insan çalışmaları in vivo ve in vitro sistemlerde yapılabilmektedir.

ANABİLİM DALI ÇALIŞMA KONULARI

  • Hemoreoloji
  • Invitro ve invivo organ çalışmaları
  • Elektrofizyoloji
  • Nörofizyoloji (uyku ve öğrenme)
  • Moleküler fizyoloji
  • Kardiyovasküler sistem fizyolojisi
  • Renal fizyoloji
  • Stres ve apoptotik mekanizmalar
  • Nasal potansiyel ölçümü

HÜ Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Dalında Türkiye’deki ilk fizyoloji bölümlerinden biri olarak pek çok üniversitenin kurulması aşamasında görev yapan elemanları yetiştirmiştir.

Uzmanlık eğitimi tamamlandıktan sonra, Fizyoloji uzmanları laboratuvar açma ve işletme hakkını kazanırlar. Ayrıca tüm üniversitelerin Fizyoloji Ana Bilim Dallarında akademik kadroda yer almak da olasıdır.

ÖĞRENCİ LABORATUARI

Fizyoloji Ana Bilim Dalının pratik derslerinde bilgisayarlı veri toplama ve analiz sistemleri kullanılarak öğrenciler tarafından bizzat yürütülen deneyler yapılır.

Fizyoloji Pratik Dersleri bilgisayarlı veri toplama ve analiz sistemleriyle içerik ve donanım açısından yenilenmiştir. Öğrenciler bu sistemleri kullanarak deneyleri bizzat kendileri yürütmektedir.

Fizyoloji pratik derslerindeki bu uygulama, Türkiye’de öğrenci sayısının fazla olduğu fakülteler arasında ilk olarak Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Dalı tarafından gerçekleştirilmiştir.

Tıp Fakültesi öğrencileri 13 pratik dersin 6’sında bilgisayarlı veri toplama ve analiz sistemlerini kullanmaktadır. Öğretim yılının başında öğrencilere pratik derslerde kullanacakları sistemlerin tanıtımı yapılmakta, her dersten önce yapacakları deneylerle ilgili yazılı bilgi verilmektedir.

Deneylerin içeriği her öğrencinin katılımını sağlayacak şekilde düzenlenmektedir. Öğrenciler bir veya iki öğretim elemanının yönlendirici olduğu 9-10 kişilik gruplar halinde çalışmakta, deneylerin sonunda sonuçlar tartışılmakta, verilen sorular cevaplandırılmaktadır.

Her dersin sonunda önceden belirlenmiş kriterlere göre öğrenci performansı değerlendirilmektedir. Yıl içinde verilen bu notların ortalaması ve yıl sonundaki nesnel yapılandırılmış pratik sınav notuna göre her öğrencinin toplam pratik ders başarısı belirlenmektedir.

YENİ UYGULAMALARLA ULAŞILAN HEDEFLER
  • Çağdaş teknolojinin öğrenci laboratuvarında kullanılması
  • Klasik fizyoloji deneylerinin (kurbağada kalp kasının ve iskelet kasının fizyolojik özellikleri gibi) modern cihazlarla yapılması
  • Öğrencilerin kendi vücutlarından kayıt alarak (ses, kuvvet, basınç, elektriksel potansiyel gibi) çeşitli insan deneyleri yapabilmeleri
  • Laboratuvar çalışmalarına aktif katılımın sağlanması
  • Klinik öncesi dönemde öğrencilerin laboratuvar çalışmalarına ilgi duymaları ve beceri kazanmaları